Ngày 9 tháng 12 năm 2021, Chính phủ và Bộ Tài chính đã công bố việc thực hiện lấy ý kiến toàn văn dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định 153/2020/ND-CP (Nghị định 153), quy định về phát hành riêng lẻ và kinh doanh trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ trong thị trường trong nước và chào bán trái phiếu doanh nghiệp trên thị trường quốc tế.
Dự thảo nghị định có mục đích tăng cường hơn nữa hành lang pháp lý cho một thị trường trái phiếu doanh nghiệp khả thi, minh bạch và hiệu quả. Tuy nhiên, với hình thức hiện tại, dự thảo nghị định có thể cản trở việc giao dịch trái phiếu doanh nghiệp cho cả tổ chức phát hành và nhà đầu tư.
Những vấn đề của nghị định 153
Kể từ khi thực hiện Nghị định 153 vào ngày 1 tháng 1 năm 2021, thị trường trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ đã có dấu hiệu phát triển để trở thành thị trường trái phiếu doanh nghiệp chất lượng cao. Tuy nhiên, sau một năm thực hiện, Nghị định 153 đã bộc lộ một số bất cập, cụ thể:
- Nghị định 153 cho phép doanh nghiệp phát hành trái phiếu để góp vốn và mua cổ phần, trái phiếu của doanh nghiệp khác. Điều này tạo điều kiện cho các doanh nghiệp quy mô nhỏ không đủ vốn chủ sở hữu hoặc doanh nghiệp thua lỗ có thể huy động được một lượng tiền lớn. Kết quả là, các nhà đầu tư gặp rủi ro khi nắm giữ trái phiếu có tính thanh khoản thấp;
- Tỷ lệ nhà đầu tư cá nhân trên thị trường thứ cấp ngày càng tăng – Nghị định 153 yêu cầu nhà đầu tư trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ phải là nhà đầu tư cổ phiếu chuyên nghiệp nhưng không yêu cầu nhà đầu tư này phải luôn duy trì trạng thái nhà đầu tư cổ phiếu chuyên nghiệp. Kết quả là, các nhà đầu tư cá nhân đang lợi dụng những kẽ hở này để giao dịch trên thị trường thứ cấp; và
- Thiếu hướng dẫn về giao dịch tại sở giao dịch chứng khoán – theo Nghị định 153, Bộ Tài chính có trách nhiệm thiết lập bản hướng dẫn giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ tại sở giao dịch chứng khoán. Tuy nhiên, sau một năm thực hiện Nghị định 153 vẫn chưa có thông tư hướng dẫn.
Yêu cầu bổ sung đối với tổ chức phát hành
Dự thảo Nghị định bổ sung các hạn chế đối với mục đích phát hành trái phiếu. Đặc biệt, doanh nghiệp không được phát hành trái phiếu để góp vốn dưới mọi hình thức, mua lại cổ phần, trái phiếu của doanh nghiệp khác, cho doanh nghiệp khác vay vốn.
Bên cạnh đó, dự thảo Nghị định còn bổ sung quy định về việc nhà đầu tư có quyền yêu cầu tổ chức phát hành trái phiếu mua lại trái phiếu trước thời hạn nếu phát hiện tổ chức phát hành sử dụng số tiền thu được từ đợt phát hành không đúng với mục đích nêu trong phương án phát hành trái phiếu hoặc cam kết với nhà đầu tư.
Quy định trên nhằm tăng cường trách nhiệm của tổ chức phát hành trong việc sử dụng tiền thu được từ trái phiếu đúng mục đích, cũng như ngăn ngừa tình trạng công ty mẹ và các công ty trong cùng một tập đoàn huy động vốn để chuyển nhượng vốn cho nhau.
Đề xuất sửa đổi trên nhận được ít sự ủng hộ của đông đảo công chúng và các cơ quan được lấy ý kiến vì bị coi là xâm phạm quyền tự chủ huy động vốn của doanh nghiệp và không khuyến khích hình thành các tập đoàn kinh tế đa ngành. Tuy nhiên, chắc chắn đây vẫn là công cụ bảo vệ nhà đầu tư.
Việc sửa đổi này cũng phù hợp với quy định tại Điều 4.8 và Điều 7.2 Thông tư 16/2021/TT-NHNN quy định tổ chức tín dụng không được mua trái phiếu doanh nghiệp khi mục đích phát hành trái phiếu doanh nghiệp là để góp vốn và/hoặc mua cổ phần của doanh nghiệp khác.
Dự thảo Nghị định quy định kết quả xếp hạng tín nhiệm của tổ chức xếp hạng tín nhiệm là tài liệu bắt buộc phải có trong hồ sơ chào bán trái phiếu trong trường hợp:
- việc phát hành trái phiếu: cho các nhà đầu tư cá nhân; không cần thế chấp; và không có đảm bảo thanh toán; và
- tổ chức phát hành bị thua lỗ trong kinh doanh.
Dự thảo nghị định cũng hạn chế việc các nhà đầu tư cá nhân chỉ được mua trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ được xếp hạng tín nhiệm.
Yêu cầu sử dụng kết quả xếp hạng tín nhiệm để đánh giá rủi ro liên quan đến trái phiếu cũng tương tự như thông lệ quốc tế và được kỳ vọng sẽ nâng cao chất lượng trái phiếu phát hành, từ đó giảm thiểu rủi ro cho nhà đầu tư.
Liên hệ với công ty luật ASL LAW để được hướng dẫn về luật doanh nghiệp, luật lao động, luật sở hữu trí tuệ, luật bất động sản.
BÀI VIẾT HỮU ÍCH LIÊN QUAN