Với những tác động tiêu cực của dịch bệnh đối với nền kinh tế trên thế giới cũng như những mâu thuẫn thương mại đang ngày càng phức tạp, xu hướng sử dụng các biện pháp phòng vệ thương mại được dự báo là sẽ tiếp tục được đẩy mạnh.
Hiện tại, Việt Nam đang là thành viên của các Hiệp định thương mại tự do (FTA), cho dù các hiệp định trên này mang lại rất nhiều triển vọng xuất khẩu cho hàng hóa của Việt Nam, nhưng sẽ tồn tại những mối nguy khi Việt Nam gặp phải những vụ kiện phòng vệ thương mại (PVTM) do nước nhập khẩu thực hiện điều tra, liên quan đến việc các FTA truyền thống và cả FTA thế hệ mới hầu hết đều đã có điều khoản về PVTM.
Theo số liệu của Cục PVTM thuộc Bộ Công Thương, tính đến thời điểm hiện tại, đã có 209 vụ việc các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam bị tiến hành điều tra PVTM. Với việc các quốc gia ngày càng thắt chặt điều tra, áp dụng nhiều biện pháp PVTM lên những mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam, các doanh nghiệp Việt đang phải đối mặt những rào cản không nhỏ liên quan đến hoạt động xuất khẩu.
Trong giai đoạn 2021-2030, Việt Nam sẽ có thể tăng gấp đôi kim ngạch xuất nhập khẩu tương đương với con số 1.000 tỷ USD. Điều này có thể dẫn đến việc nhiều biện pháp PVTM có thể được áp dụng lên cách mặt hàng xuất khẩu, bên cạnh đó, Việt Nam cũng sẽ phải đẩy mạng việc áp dụng các biện pháp PVTM lên những mặt hàng nhập khẩu.
Về nguy cơ những mặt hàng xuất khẩu có thể bị nước ngoài điều tra và áp dụng các biện pháp PVTM, Cục PVTM đã chỉ ra khả năng có thể sẽ có những tác động tiêu cực ảnh hưởng đến doanh nghiệp hay ngành sản xuất tại Việt Nam. Nếu bị áp thuế PVTM ở mức cao, những mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam có thể sẽ mất đi lợi thế cạnh tranh, từ đó có thể mất một phần hay toàn bộ thị trường xuất khẩu.
Bên cạnh đó, trong tương lai, những khó khăn cũng như thách thức của các mặt hàng xuất khẩu Việt Nam đối với các vụ kiện PVTM sẽ ngày càng lớn trong bối cảnh nhiều chuỗi giá trị sản xuất toàn cầu đang ngày càng được mở rộng cũng như việc tăng cường mối liên kết giữa nhiều quốc gia sẽ tác động không nhỏ đến các biện pháp PVTM. Trên phương diện khác, những vụ kiện liên quan đến các biện pháp PVTM cũng sẽ phát sinh những xu hướng mới và gia tăng trong tương lai.
Đẩy mạnh việc cảnh báo sớm cho các doanh nghiệp tại Việt Nam
Để giúp các doanh nghiệp có thể chủ động hơn trong quá trình xử lý, phản ứng với việc điều tra phòng vệ thương mại của nước ngoài, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 316/QĐ-TTg phê duyệt Đề án Xây dựng và vận hành hiệu quả hệ thống cảnh báo sớm về PVTM. Đề án này có mục đích nhằm cảnh báo trước những mặt hàng xuất khẩu có thể bị nước ngoài điều tra PVTM, qua đó, giúp các doanh nghiệp có sự chuẩn bị cần thiết cũng như giúp các cơ quan chức năng có thể thực hiện các hoạt động giúp đỡ doanh nghiệp một cách hiệu quả nhất.
Hệ thống cảnh báo sớm được thiết lập dựa trên nguyên tắc theo dõi biến động xuất khẩu của những mặt hàng đã bị thị trường xuất khẩu nước ngoài áp dụng các biện pháp PVTM hoặc các biện pháp hạn chế thương mại khác với nước thứ ba nhưng vẫn chưa áp dụng biện pháp tương tự đối với Việt Nam.
Trong thời điểm hiện tại, theo từng quý, Cục PVTM sẽ cập nhật cũng như thông báo công khai danh sách cảnh báo tới các cơ quan chức năng, các hiệp hội, doanh nghiệp và các bên liên quan khác, giúp họ có thể lập kế hoạch cụ thể và chuẩn bị trước cho khả năng bị các quốc gia nước ngoài tiến hành điều tra PVTM. Với danh sách cảnh báo do Cục cung cấp, các cơ quan chức năng có thể phối hợp, đẩy mạnh hoạt động kiểm tra, giám sát, xác minh giấy chứng nhận xuất xứ, khai báo xuất xứ khi thông quan, đăng ký đầu tư nước ngoài; có thể hợp tác với cơ quan chức năng của các đối tác thương mại nước ngoài để xác định ngăn chặn các hành vi giả mạo xuất xứ Việt Nam với mục đích lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại.
Cục PVTM chia sẻ kể từ thời điểm Bộ Công Thương bắt đầu công bố danh sách cảnh báo vào tháng 7 năm 2019 cho tới nay, đã có nhiều sản phẩm nằm trong danh sách bị điều tra PVTM và điều tra chống lẩn tránh PVTM như sản phẩm gỗ dán cứng, đệm mút, lốp xe ô tô, ống đồng, mật ong do Hoa Kỳ điều tra; sản phẩm thép chống ăn mòn (thép CORE và thép CRS) do Hoa Kỳ và Canada điều tra.
Bên cạnh việc cập nhật bản danh sách cảnh báo báo sớm, Cục PVTM đã và đang tăng cường việc phối hợp với các Bộ, ngành liên quan nhằm nghiên cứu, rà soát và hoàn thiện hệ thống pháp luật về phòng chống lẩn tránh biện pháp PVTM, gian lận xuất xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp, cũng như đẩy mạnh việc cung cấp thông tin và khuyến nghị cộng đồng doanh nghiệp Việt không thực hiện việc tiếp tay cho những doanh nghiệp có ý định, hành vi giả mạo, gian lận xuất xứ Việt Nam, lẩn tránh biện pháp PVTM. Với những hành động trên, các Hiệp hội, doanh nghiệp Việt đã có nhận thức toàn diện hơn về vấn đề này.
Với xu hướng bảo vệ doanh nghiệp nội địa đang ngày càng được đẩy mạnh, để không phải đối mặt với các vụ kiện PVTM, Cục PVTM cũng đã khuyến nghị các doanh nghiệp cần cải thiện năng lực ứng phó, cũng như hiểu biết về PVTM. Với những lý do trên, doanh nghiệp cần phải được trang bị những kiến thức cơ bản về pháp luật, các quy định PVTM trong các hiệp định FTA giữa Việt Nam với các đối tác với mục đích hiểu rõ các nghĩa vụ và quyền lợi; lên kế hoạch thuê luật sư khi cần thiết; thiết lập hệ thống quản trị tiên tiến, hiện đại, lưu trữ hồ sơ, sổ sách hiệu quả và rõ ràng. Trong trường hợp các doanh nghiệp bị điều tra, cần tham gia vụ việc một cách tích cực với việc trả lời bản câu hỏi đúng thời hạn cũng như tích cực làm việc với cơ quan điều tra nước ngoài, không để việc bị cơ quan điều tra nước ngoài sử dụng các dữ liệu sẵn có khi đánh giá, phân tích xảy ra trong quá trình kết luận vụ việc.
Với các nhiệm vụ trọng tâm liên quan đến công tác PVTM trong năm 2022 cũng như trong tương lai nhằm mục đích hỗ trợ các doanh nghiệp giảm thiểu những rủi ro liên quan đến vấn đề PVTM, Cục PVTM cũng chắc chắn sẽ tiếp tục phối hợp các đơn vị để triển khai, thực hiện hiệu quả những Đề án nhằm nâng cao năng lực phòng vệ thương mại cho các doanh nghiệp trong thời điểm Việt Nam tham gia nhiều FTA thế hệ mới cũng như thực hiện Đề án nâng cao năng lực phối hợp trong phòng vệ thương mại.
Liên hệ với công ty luật ASL LAW để được hướng dẫn về Chống Bán Phá giá Và Phòng Vệ Thương Mại.
BÀI VIẾT HỮU ÍCH LIÊN QUAN
***Dịch Vụ pháp lý khác của Công ty luật ASL LAW*** |
|
|
|
||
|
||
Tư vấn đầu tư tại Việt Nam cho doanh nghiệp nước ngoài kinh doanh tai Việt Nam |
|
|
|
||
|
||
|
||
|
||
|
||
|
||
|
||
|
Tư vấn sở hữu trí tuệ |