Hành vi trốn, chậm đóng bảo hiểm xã hội Việt Nam diễn ra rất nhiều tại Việt Nam. Tuy nhiên, cơ chế xử phạt vẫn còn thiếu tính răn đe, dẫn đến tình trạng chây lỳ, nợ đóng, thậm chí trốn đóng bảo hiểm xã hội diễn ra nhiều, ảnh hưởng nặng nề đến xã hội và quyền lợi của người lao động Việt Nam.
Theo pháp luật Việt Nam, các cá nhân, tổ chức có nghĩa vụ đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) cho người lao động mỗi tháng. Trốn, chậm đóng bảo hiểm xã hội là hành vi vi phạm pháp luật về bảo hiểm xã hội quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 17 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 số 58/2014/QH13.
Theo thống kê mới nhất của Bảo hiểm xã hội Việt Nam, tính đến cuối tháng 1, các doanh nghiệp Việt Nam chậm đóng bảo hiểm xã hội 25.943 tỷ đồng, tăng gần 3.900 tỷ so với cùng kỳ năm ngoái. Với số tiền chậm đóng mới nhất đầu năm 2023 này, các chuyên gia tính toán rằng hiện nay, tổng số tiền chậm đóng phải tính lãi gần 14.100 tỷ đồng.
Quyết liệt không để tình trạng trốn, chậm đóng bảo hiểm xã hội tiếp diễn với quy mô lớn như vậy, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống người dân và sự phát triển của xã hội, Bảo hiểm xã hội Việt Nam cho biết sẽ tiến hành tăng cường thanh tra, kiểm tra với doanh nghiệp chưa đăng ký đóng hoặc đóng bảo hiểm xã hội không đầy đủ, chậm đóng từ ba tháng trở lên. Những công ty cố tình trốn đóng sẽ bị lập hồ sơ đề nghị khởi tố theo quy định tại Điều 216 Bộ luật Hình sự.
Hành vi trốn đóng với số lượng tiền lớn như vậy diễn ra một phần do doanh nghiệp làm ăn thua lỗ, không còn đủ tiền để trả lương, đóng bảo hiểm xã hội, cũng như các nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật.
Trong số các khoản phải đóng, khoản thuế bảo hiểm xã hội được coi là dễ trốn, chậm đóng nhất do bản thân người lao động khó kiểm soát được việc đóng thực hay không của doanh nghiệp, cơ quan bảo hiểm xã hội, truy thu tiền bảo hiểm vẫn còn sao lãng, không truy cứu sát sao việc đóng của doanh nghiệp.
Việc này cũng một phần do nếu doanh nghiệp thực sự trong tình trạng thua lỗ, tái cơ cấu, không còn đủ tiền đóng bảo hiểm xã hội thì bảo hiểm xã hội tùy trường hợp sẽ xem xét cho doanh nghiệp nợ, đóng chậm.
Tuy nhiên, phần lớn doanh nghiệp Việt Nam hiện nay thường trốn đóng, chậm đóng để sử dụng nguồn tiền đó nhằm đầu tư kiếm lời, ví dụ như đóng bảo hiểm vào ngân hàng để thu lãi hàng tháng.
Hậu quả của việc chậm, nợ đóng bảo hiểm của doanh nghiệp là hơn 206.000 lao động Việt Nam bị “treo” quyền lợi như không thể nhận bảo hiểm thất nghiệp do yêu cầu tháng liền kề không đạt được.
Xử phạt hành vi trốn, chậm đóng bảo hiểm xã hội Việt Nam
Khoản 5 Điều 39 Nghị định 12/2022/NĐ-CP quy định hành vi chậm đóng bảo hiểm xã hội Việt Nam sẽ bị phạt tiền từ 12% đến 15% tổng số tiền phải đóng BHXH bắt buộc tại thời điểm lập biên bản vi phạm hành chính nhưng tối đa không quá 75.000.000 đồng.
Khoản 7 Điều 39 Nghị định 12/2022/NĐ-CP quy định hành vi trốn đóng bảo hiểm xã hội Việt Nam nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự sẽ bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 75.000.000 đồng.
Các biện pháp khắc phục hậu quả doanh nghiệp chậm, trốn đóng bảo hiểm xã hội phải thực hiện được quy định tại khoản 10 Điều 39 Nghị định 12/2022/NĐ-CP, bao gồm:
– Buộc người sử dụng lao động đóng đủ số tiền bảo hiểm xã hội bắt buộc phải đóng cho cơ quan bảo hiểm xã hội;
– Buộc người sử dụng lao động nộp khoản tiền lãi bằng 02 lần mức lãi suất đầu tư quỹ bảo hiểm xã hội bình quân của năm trước liền kề tính trên số tiền, thời gian chậm đóng, không đóng, trốn đóng, chiếm dụng tiền đóng
Nếu hành vi trốn đóng đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự, tùy thuộc vào tính chất vụ việc mà người sử dụng lao động, doanh nghiệp có phải chịu xử phạt khác nhau, cao đến 1.000.000.000 đồng hoặc bị phạt tù đến 07 năm, phạt bổ sung đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định đến 05 năm.
Liên hệ với công ty luật ASL LAW để được tư vấn luật về lao động và việc làm.
BÀI VIẾT HỮU ÍCH LIÊN QUAN