English
中文 (中国)
(Bài viết được đăng tải trên Báo Đầu tư) Với sự tiến bộ của khoa học công nghệ, nhiều hình thức giao dịch và loại tài sản mới đã xuất hiện, đặc biệt là sự xuất hiện và phát triển của tài sản ảo.
Tuy nhiên, Việt Nam hiện tại vẫn còn thiếu khung pháp lý toàn diện để điều chỉnh cơ chế quản lý nhà nước đối với tài sản ảo. Trước thực tế này, Chính phủ đã giao cho Bộ Tài chính nghiên cứu và thiết lập khung pháp lý để cấm hoặc quản lý tài sản ảo và tiền điện tử vào tháng 5 năm 2025.
Hiện nay, mặc dù pháp luật Việt Nam chưa có định nghĩa thống nhất về tài sản ảo nhưng tài sản ảo được coi là tài sản trong không gian mạng theo Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế, tức là trong môi trường phức tạp được hình thành bởi sự tương tác của người dùng, phần mềm, và dịch vụ internet thông qua các thiết bị và mạng được kết nối.
Theo Đạo luật truy cập ủy thác thống nhất tài sản kỹ thuật số của Ủy ban luật thương mại quốc tế thuộc Liên hợp quốc, tài sản kỹ thuật số là hồ sơ điện tử xác nhận quyền hoặc lợi ích của một cá nhân.
Từ những định nghĩa này, có thể hiểu tài sản số là tài sản được thể hiện dưới dạng mã, được tạo ra bởi các chương trình máy tính, nghĩa là chúng không phải tài sản hữu hình. Trên thực tế, tài sản ảo có thể bao gồm các vật phẩm trong trò chơi, tiền kỹ thuật số, và các mặt hàng kỹ thuật số có thể sưu tầm được. Do đó, khái niệm về tài sản kỹ thuật số rộng hơn và bao quát hơn so với tiền điện tử.
Nhận thấy sự phát triển của tài sản ảo trong xã hội hiện đại, nhiều quốc gia đã ban hành các chính sách và thiết lập các khung pháp lý liên quan đến việc quy định và quản lý loại tài sản này. Cụ thể hơn, nhiều quốc gia đã thực hiện các chính sách cấm hoàn toàn các giao dịch liên quan đến tài sản ảo, theo đó, việc sử dụng và buôn bán chúng trên thị trường là các hoạt động bất hợp pháp tại các quốc gia này. Lệnh cấm có thể là tuyệt đối, theo quy định của các quốc gia như Trung Quốc, Qatar và Ả Rập Saudi.
Các quốc gia trên lo ngại về sự biến động và tính chất phi tập trung của tài sản ảo, có thể gây ra mối đe dọa cho hệ thống tiền tệ quốc gia của họ và tạo cơ hội cho các hoạt động nguy hiểm như rửa tiền, tài trợ khủng bố và lừa đảo.
Ngoài ra, một số khu vực đã thực hiện các quy định chặt chẽ hơn về tài sản ảo nhằm mục đích bảo vệ người dùng internet. Ví dụ: Liên minh Châu Âu đã thông qua Quy định về thị trường tài sản tiền điện tử để ngăn chặn tội phạm tài chính sử dụng công nghệ blockchain.
Theo đó, các quốc gia trên toàn thế giới đã hiểu và đánh giá cao tầm quan trọng của việc ban hành các quy định liên quan đến việc quản lý tài sản kỹ thuật số, như đã nêu, Việt Nam hiện tại đang thiếu khung pháp lý toàn diện để thừa nhận sự hiện diện của tài sản ảo và bảo vệ quyền sở hữu của chủ sở hữu. Vì vậy, quyền và lợi ích hợp pháp của các bên này không được đảm bảo.
Ngoài ra, pháp luật hiện hành cũng chưa thiết lập cơ chế quản lý nhà nước đối với tài sản ảo, điều này tiềm ẩn nguy cơ trốn thuế và nghiêm trọng hơn là các cá nhân có thể lạm dụng tài sản ảo vào mục đích bất hợp pháp như rửa tiền, tài trợ khủng bố và tham nhũng.
Theo dữ liệu từ Blockchain Chainalysis, các nhà đầu tư tiền điện tử tại Việt Nam đã kiếm được gần 1,2 tỷ USD vào năm 2023, con số này đứng thứ ba trên toàn cầu sau Mỹ và Anh. Việt Nam cũng là một trong 8 quốc gia có lợi nhuận từ tiền điện tử vượt 1 tỷ USD (1,15 tỷ USD), mặc dù các hoạt động khai thác và giao dịch tiền điện tử đã bị cấm kể từ năm 2021.
Điều này cho thấy các lệnh cấm chưa thực sự hạn chế các giao dịch tài sản ảo như dự kiến ban đầu. Do đó, rút kinh nghiệm từ điều này, Việt Nam nên xây dựng và ban hành các quy định quản lý tài sản ảo để có thể giảm thiểu các rủi ro rửa tiền, đầu cơ, tài trợ khủng bố hay gián đoạn thị trường.
Bằng cách thực hiện biện pháp này, Việt Nam có thể thực thi các khoản thuế, phán quyết pháp lý và truy cứu trách nhiệm hình sự về các hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến tài sản ảo. Cách tiếp cận chủ động này, nếu các bên tranh chấp chuyển tài sản của họ sang dạng tài sản ảo, tòa án Việt Nam vẫn có thể xét xử các vụ việc liên quan đến tài sản ảo đó.
Do đó, việc tạo ra một khuôn khổ pháp lý hoàn chỉnh cho tài sản ảo là rất quan trọng, Việt Nam phải hoàn thiện khung pháp lý và các quy định liên quan đến tài sản ảo để giảm thiểu rủi ro khi xử lý loại tài sản này, cũng như thực thi hiệu quả các biện pháp thuế, phán quyết pháp lý và cáo buộc hình sự liên quan đến tài sản ảo.
***ASL Law là công ty luật độc lập và cung cấp đầy đủ dịch vụ được tín nhiệm cao của Việt Nam gồm các luật sư giàu kinh nghiệm và tài năng. ASL Law được Legal500, Asia Law, WTR và Asia Business Law Journal. xếp hạng là Công ty Luật hàng đầu tại Việt Nam. Có trụ sở tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, mục đích chính của ASL LAW là cung cấp lời tư vấn và giải pháp lý thiết thực, hiệu quả và hợp pháp nhất cho khách hàng trong nước và quốc tế. Nếu cần sự trợ giúp, Quý khách hàng có thể gửi email liên hệ tới info@aslgate.com.
Liên hệ với công ty luật ASL LAW để được hướng dẫn về luật doanh nghiệp, luật lao động, luật sở hữu trí tuệ, luật bất động sản:
BÀI VIẾT HỮU ÍCH LIÊN QUAN
