Quy định pháp lý quan trọng trên thị trường trái phiếu

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã ban hành các quy định về các tỷ lệ và giới hạn bảo đảm an toàn đối với hoạt động ngân hàng trong khi gần đây khả năng thanh toán vốn vay và lãi vay của các doanh nghiệp bị ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch. Theo đó, các ngân hàng thương mại ngày càng thận trọng hơn trong việc cấp tín dụng.

Nhiều công ty đã hướng sự quan tâm đến trái phiếu như một kênh thay thế để huy động vốn cho các kế hoạch kinh doanh dài hạn. Thủ tục phát hành trái phiếu doanh nghiệp ít phức tạp hơn nhiều so với việc đáp ứng các điều kiện và thủ tục vay vốn từ các ngân hàng thương mại.

Báo cáo mới nhất của Hiệp hội Thị trường Trái phiếu Việt Nam cho thấy, trong 9 tháng đầu năm 2021, tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp trong nước đạt 16,7 tỷ USD. Tuy nhiên, sự phát triển quá nóng của thị trường trái phiếu doanh nghiệp trong thời gian ngắn đi kèm với nhiều rủi ro, do một số công ty phát hành trái phiếu Việt Nam không đủ uy tín vì không được xếp hạng tín nhiệm, không có tài sản thế chấp và không có bảo lãnh hoàn trả.

Quy định quan trọng trên thị trường trái phiếu

Để duy trì sự phát triển của thị trường trái phiếu Việt Nam, các cơ quan nhà nước đã ban hành các quy định cụ thể về hoạt động phát hành trái phiếu và mở ra cơ hội phát triển cho thị trường tài chính này.

Để đảm bảo hoạt động của hệ thống ngân hàng không bị ảnh hưởng bởi làn sóng phát hành trái phiếu gần đây, ngày 16/11/2021, NHNN đã ban hành Thông tư số 16/2021/TT-NHNN về giao dịch trái phiếu doanh nghiệp của các tổ chức tín dụng. Trong đó, NHNN đã đưa ra các yêu cầu và hạn chế đối với việc mua, bán và quản lý trái phiếu doanh nghiệp của các tổ chức tín dụng, và đáng chú ý nhất là đã thống kê các trường hợp tổ chức tín dụng không được mua trái phiếu doanh nghiệp của các doanh nghiệp phát hành trái phiếu nhằm mục đích tái cơ cấu các khoản nợ; phát hành để góp vốn, mua lại cổ phần của doanh nghiệp khác; và phát hành với mục đích tăng vốn lưu động của họ.

Với rủi ro nợ xấu, khả năng trả nợ tín dụng của doanh nghiệp bị suy giảm đáng kể do COVID-19, Thông tư 16 cũng hạn chế các tổ chức tín dụng có tỷ lệ nợ xấu.

Bộ Tài chính ban hành dự thảo Thông tư xây dựng Nghị định số 153/2020/NĐ-CP vào tháng 12 năm 2020 về kinh doanh trái phiếu doanh nghiệp tư nhân tại thị trường trong nước. Mặc dù các quy định về niêm yết và giao dịch trái phiếu đã được áp dụng vào hệ thống pháp luật chứng khoán, nhưng việc thiếu các quy định và cơ chế cụ thể khiến các trái phiếu doanh nghiệp tư nhân trên thực tế không thể niêm yết và giao dịch chính thức trên sàn giao dịch giống như trái phiếu chào bán công khai.

Nghị định 63/2018/NĐ-CP ban hành năm 2018 chỉ quy định rằng các trái phiếu doanh nghiệp tư nhân được lưu ký và giao dịch thông qua Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam, đồng thời có thời hạn khóa đối với bất kỳ hoạt động chuyển nhượng trái phiếu nào.

Trong số 16,7 tỷ USD trái phiếu doanh nghiệp được phát hành trong chín tháng đầu năm 2021, trái phiếu doanh nghiệp tư nhân có tổng giá trị xấp xỉ 97%. Mặc dù đây là một bước phát triển đáng chú ý trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam, nhưng xét về quy mô so với GDP, thị trường trái phiếu doanh nghiệp của Việt Nam vẫn nhỏ hơn tương đối nhiều so với các nước trong khu vực Đông Nam Á.

Do đó, dự thảo thông tư này được kỳ vọng sẽ tạo cơ chế minh bạch để các trái phiếu doanh nghiệp tư nhân chính thức được niêm yết và giao dịch trên Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội. Tuy nhiên, có khá nhiều điều kiện và tiêu chuẩn để các nhà đầu tư và trái phiếu doanh nghiệp tư nhân đủ điều kiện tham gia giao dịch được đặt ra. Chỉ các nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp mới được phép tham gia giao dịch trái phiếu doanh nghiệp tư nhân.

Điều kiện để trái phiếu doanh nghiệp tư nhân được đưa vào giao dịch bao gồm phải tuân theo các điều kiện và quy trình chào bán theo quy định tại Nghị định 153; và là trái phiếu không chuyển đổi, không kèm chứng quyền. Các điều kiện khác bao gồm được phát hành bởi doanh nghiệp theo báo cáo tài chính đã được kiểm toán của năm gần nhất: vốn điều lệ đã góp tại thời điểm đưa trái phiếu vào giao dịch tối thiểu là 1,3 triệu đô la Mỹ; và các hoạt động kinh doanh có lãi, không có lỗ lũy kế, cho năm ngay trước năm trái phiếu của công ty được giao dịch.

Liên hệ với công ty luật ASL LAW để được hướng dẫn về luật doanh nghiệp, luật lao động, luật sở hữu trí tuệ, tư luật về bất động sản.

BÀI VIẾT HỮU ÍCH LIÊN QUAN