Những lưu ý với các khoản đầu tư vào công ty khởi nghiệp

Các công ty khởi nghiệp thường phải thực hiện quá trình thương lượng để thu hút vốn đầu tư tư nhân hoặc vốn đầu tư mạo hiểm, khi họ đang có nhu cầu vốn lớn. Điều này khiến họ sẽ phải chấp nhận các điều khoản bất lợi và dẫn đến việc người sáng lập phải rời bỏ công ty. Liệu có giải pháp nào để giải quyết vấn đề trên?

Quyền ưu tiên

Khi một công ty tăng vốn, các cổ đông hiện hữu sẽ được ưu tiên đăng ký mua cổ phiếu mới, trừ khi các cổ đông đồng ý không chuyển nhượng quyền ưu tiên đó. Quyền ưu tiên sẽ giúp người sáng lập công ty tránh khỏi việc cổ phần bị giảm giá trị bởi các khoản đầu tư, qua đó bảo vệ vị thế của người sáng lập trong công ty.

Nếu nhà đầu tư thực hiện quyền ưu tiên, quyền kiểm soát công ty có thể thay đổi. Khi nhận thấy sự thay đổi trong cuộc chiến giành quyền kiểm soát công ty, người sáng lập chỉ còn lại một số lựa chọn ngoài việc đàm phán để mua lại một phần vốn chủ sở hữu của nhà đầu tư hoặc tìm cách hợp tác với các nhà đầu tư khác.

Khi thương lượng các điều khoản về quyền ưu tiên, để duy trì quyền kiểm soát của người sáng lập, những điều sau đây phải được trình bày rõ ràng:

• Việc tính toán tỷ lệ áp dụng cho quyền ưu tiên, được thể hiện với một công thức, để tránh bất kỳ sự nhầm lẫn nào trong tương lai về tỷ lệ tăng vốn.
• Quyền ưu tiên sẽ không được áp dụng trong các vấn đề về cổ phần liên quan đến các chương trình ưu đãi cổ phần với nhân viên, cải cách cổ phần của công ty, v.v.
• Cổ phần của nhà đầu tư không được vượt quá một tỷ lệ nhất định khi thực hiện quyền ưu tiên với các khoản đầu tư tiếp theo.

Hạn chế của người sáng lập

Vấn đề này liên quan đến thỏa thuận trong đó tất cả hoặc một phần vốn chủ sở hữu của người sáng lập bị hạn chế tại thời điểm cấp vốn và thời gian cố định được đặt ra theo đó tỷ lệ phần trăm cố định của vốn chủ sở hữu hàng năm. Nếu người sáng lập rời đi trong khoảng thời gian cố định trên, phần vốn chủ sở hữu cố định của họ có thể được công ty hoặc các nhà đầu tư mua lại với mức giá thấp hoặc tối thiểu theo pháp luật.

Khi xem xét các thỏa thuận tài trợ cho các bên tài trợ, các nhà đầu tư thường đặt ra các điều khoản về cổ phần trong thỏa thuận đầu tư, nhưng các trường hợp được áp dụng khi người sáng lập rời đi có thể bị nhấn mạnh quá mức. Ví dụ: nếu điều khoản có mô tả “người sáng lập chấm dứt công việc của mình tại công ty vì bất kỳ lý do gì trong khoảng thời gian cố định”, điều đó có nghĩa là ngay cả khi người sáng lập không tự nguyện rời đi, vốn chủ sở hữu của họ vẫn có thể được mua lại.

Sự phát triển của một công ty khởi nghiệp sẽ gắn liền với người sáng lập, những người có khả năng nghiên cứu và phát triển công ty, việc đóng góp nguồn lực và cam kết về thời gian thường là yếu tố cần thiết đối với các công ty khởi nghiệp non trẻ hơn là vốn. Về bản chất, điều khoản nêu trên cố định thời hạn làm việc của người sáng lập và ngăn cản việc người sáng lập rời đi mà không có sự đồng ý của các nhà đầu tư. Điều khoản này cũng bảo vệ lợi ích của nhà đầu tư khỏi bất kỳ tác động xấu nào do bất kỳ lỗi đáng kể nào từ phía người sáng lập.

Mặc dù vậy, sự rời khỏi công ty của người sáng lập có thể xâm phạm đến lợi ích của họ, vì tất cả các trường hợp khi người sáng lập ra đi, ngay cả vì lý do sức khỏe, sẽ kích hoạt điều khoản mua lại cổ phần. Ngoài ra, các nhà đầu tư thường có thể phủ quyết việc bổ nhiệm ban quản lý cấp cao với một phiếu phủ định duy nhất, điều này khiến cho việc tiếp tục làm việc với người sáng lập trở nên khó khăn hơn nhiều.

Khi thương lượng các điều khoản về vốn chủ sở hữu hạn chế của những người sáng lập, với mục đích bảo vệ lợi ích của người sáng lập, những điều sau đây phải được trình bày rõ ràng:

• Các trường hợp về sự ra đi của người sáng lập, chỉ nên giới hạn ở những trường hợp như “tự nguyện ra đi không vì lý do sức khỏe, đầu tư vào và/hoặc điều hành các doanh nghiệp tương tự hoặc sa thải do gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho công ty do hành động cố ý hoặc sơ suất nghiêm trọng” .
• Chia vốn chủ sở hữu của người sáng lập thành vốn đã thanh toán và vốn chưa thanh toán. Đối với phần vốn góp, người sáng lập sẽ phải cân nhắc vốn cho phần vốn chủ sở hữu, vì vậy anh ấy/cô ấy có thể yêu cầu phần vốn góp không bị giới hạn.

Nếu do thiếu vốn, tỷ lệ tài trợ lần đầu quá lớn đối với công ty và người sáng lập, điều đó có thể dẫn đến sự bất ổn trong tương lai trong việc kiểm soát của công ty. Với mục đích duy trì quyền kiểm soát của người sáng lập, các công ty khởi nghiệp nên có quy định trong hợp đồng đầu tư về quyền bắt buộc mua lại vốn chủ sở hữu khi tiến hành tài trợ lần đầu với tỷ lệ lớn.

Ví dụ: trong lần tài trợ tiếp theo trong vòng ba năm sau khi hoàn thành lần đầu tiên, nếu giá trị của công ty đã tăng lên một con số nhất định khi được so sánh, công ty hoặc các nhà đầu tư mới sẽ được quyền mua lại một tỷ lệ vốn chủ sở hữu nhất định từ lần đầu tiên với mức giá của hiện tại. Điều khoản phòng ngừa như vậy thường không xuất hiện trong các thỏa thuận đầu tư do các nhà đầu tư chuẩn bị, vì vậy nhà sáng lập nên cố gắng nêu ra và đàm phán đầy đủ điều khoản này với các nhà đầu tư.

Những người sáng lập chính là cá nhân quan trọng nhất của các công ty khởi nghiệp. Từ khi thành lập công ty đến khi công ty được giới thiệu với các nhà đầu tư bên ngoài, nhà sáng lập đã phải dành nhiều tâm huyết, nguồn lực và thời gian cho công ty khởi nghiệp, cũng như tập trung sự chú ý vào hoạt động kinh doanh. Do đó, các khoản tài trợ lần đầu tiên, khi các nhà đầu tư bên ngoài ban đầu được giới thiệu về công ty, là rất quan trọng đối với các công ty khởi nghiệp.

Các công ty khởi nghiệp nên sử dụng dịch vụ của các công ty luật cũng các tổ chức có chuyên môn khác càng sớm càng tốt, nhằm mục đích giúp những người sáng lập có thể bắt đầu đàm phán sơ bộ một cách hiệu quả, rõ ràng và tránh việc phải chịu thiệt thòi trong các cuộc đàm phán đầu tư hay trong trường hợp có bất kỳ tranh chấp nào phát sinh.

Liên hệ với công ty luật ASL LAW để được hướng dẫn về luật doanh nghiệp, luật lao động, luật sở hữu trí tuệ, tư luật về bất động sản.

BÀI VIẾT HỮU ÍCH LIÊN QUAN