Một trong các điểm đáng chú ý trong Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội Việt Nam 2023 là đề xuất giảm số năm đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu để đủ điều kiện nhận lương hưu tại Việt Nam. Vậy, chi tiết cụ thể về đề xuất này là gì?
Khoản 1 Điều 71 Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội quy định người lao động đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm xã hội tự nguyện khi đạt đủ điều kiện về tuổi nghỉ hưu và đã đóng đủ 15 năm bảo hiểm xã hội thì sẽ đủ điều kiện hưởng lương hưu, áp dụng cho cả lao động nam và lao động nữ.
Hiện tại, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong năm 2023 là đủ 61 tuổi 3 tháng đối với nam và đủ 56 tuổi 8 tháng đối với nữ. Cứ mỗi năm sau đó, tuổi nghỉ hưu tăng thêm 3 tháng với nam cho đến khi đủ 62 tuổi vào năm 2028 và thêm 4 tháng với nữ cho đến khi đủ 60 vào năm 2035.
Nếu nghỉ hưu trước tuổi, lao động sẽ bị giảm 2% mức hưởng lương hưu. Nếu làm việc vượt quá số tuổi nghỉ hưu thì người lao động nam sẽ nhận được mức hưởng tối đa 75% cho 35 năm đóng bảo hiểm và 30 năm đối với lao động nữ (mỗi năm vượt quá từ mốc 20 năm sẽ tăng 2% mức hưởng). Nếu tiếp tục làm việc vượt quá thời hạn này thì mức hưởng sẽ không tăng nhưng lao động sẽ nhận được một khoản trợ cấp cho số năm lao động vượt mức.
Về mức trợ cấp một lần khi vượt mức hưởng 75%, Dự thảo Luật bảo hiểm xã hội có 2 đề xuất là cứ mỗi năm đóng bảo hiểm xã hội vượt sẽ tính bằng 0,5 lần mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội hoặc bằng 2 lần mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội đối với cách tính mức hưởng 75% dựa trên số năm đóng cao hơn so với độ tuổi nghỉ hưu (phương án này dựa trên điều kiện đạt 75% khi tính theo độ tuổi nghỉ hưu, không xem xét số năm đóng bảo hiểm)
Giảm số năm đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu tại Việt Nam
Về đề xuất giảm số năm đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu tại Việt Nam để hưởng lương hưu, tiếp thu ý kiến của người dân, đề xuất đã quy định rằng bất kể là lao động nam hay nữ thì chỉ cần đóng tối thiểu 15 năm bảo hiểm xã hội sẽ đạt một trong các điều kiện cần thiết để nghỉ hưu, tuy nhiên vẫn phải đạt đủ điều kiện khác là độ tuổi nghỉ hưu.
Với lao động nam tham gia bảo hiểm xã hội thì trong khoảng thời gian từ năm thứ 15 đến năm thứ 19, mỗi năm tham gia bảo hiểm xã hội sẽ tính bằng 2,25% mức hưởng lương hưu. Qua đó, nếu quyết định nghỉ hưu từ năm thứ 15 đóng mà không xét đến các khoản giảm, tăng mức hưởng khác thì lao động nam sẽ nhận được mức hưởng lương hưu là 33,75% (45% – 2.25% x 5).
Đối với lao động nữ thì sẽ giữ nguyên mức hưởng là 45% khi đóng 15 năm tương tự như quy định hiện hành. Nếu đóng 20 năm thì lao động nữ sẽ nhận được 55%.
Lao động nam đóng bảo hiểm xã hội từ 20 năm trở lên hưởng lương hưu 45%, cộng thêm 2% cho mỗi năm đóng sau đó. Muốn hưởng tối đa 75%, lao động nam phải đóng đủ 35 năm và nếu vượt mức này sẽ được trả trợ cấp một lần cho các năm vượt theo một trong hai phương án bên trên. Để hưởng mức tối đa 75%, lao động nữ phải đóng bảo hiểm xã hội 30 năm.
Qua đó, có thể thấy rằng mức hưởng lương hưu trên mặt bằng chung sẽ không thay đổi theo đề xuất mới nhất. Quy định giảm số năm đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu tại Dự thảo Luật bảo hiểm xã hội năm 2023 không làm ảnh hưởng lợi ích của người lao động chung theo hướng tăng hay giảm mà chỉ có mục đích cho một bộ phận người lao động có thêm quyền lựa chọn hưởng lương hưu sớm thông qua việc đánh đổi một số tỉ lệ % mức hưởng.
Dẫu vậy, đối với lao động nam thì trong thời gian từ năm thứ 15 đến năm thứ 19 mức hưởng là 2,25%, cao hơn so với mức hưởng 2% là 0,25% nên có thể thấy nhóm lao động nam đã được tạo điều kiện tốt hơn theo đề xuất này, vừa có khả năng nghỉ hưu sớm vừa đạt được tỉ lệ cao hơn một phần nếu quyết định thực hiện điều đó.
Liên hệ với công ty luật ASL LAW để được tư vấn luật về lao động và việc làm.
BÀI VIẾT HỮU ÍCH LIÊN QUAN