English
中文 (中国)
Bản quyền tác giả là gì? Hành vi gian đối trong quá trình đăng ký bản quyền tác giả gồm những hành vi nào?
Định nghĩa bản quyền tác giả là gì?
Quyền tác giả là quyền của tổ chức, cá nhân đối với tác phẩm do mình sáng tạo ra hoặc sở hữu theo khoản 2 Điều 4 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 (sửa đổi, bổ sung 2009, 2019).
Quyền tác giả được sinh ra kể từ khi sản phẩm được sáng tạo dưới một hình thức bất kì, và và tồn tại không ở một hình thái nhất định, không phân biệt phương tiện, nội dung, chất lượng , ngôn ngữ, hình thức, không quan tâm đến việc đã đăng ký quyền hay chưa.
Tuy nhiên, việc chủ động đăng ký bản quyền tác giả được khuyến nghị bởi khi đã đăng ký quyền tác giả, chủ sở hữu tác phẩm sẽ có thể ghi nhận các thông tin về tác giả, tác phẩm trong hệ thống Bản quyền tác giả của Việt Nam.
Trong trường hợp có tranh chấp xảy ra, chủ sở hữu quyền tác giả sẽ có cơ sở tốt hơn để bảo vệ quyền lợi của mình trước hành vi xâm phạm của các bên khác hoặc các hành vi như yêu cầu phản đối, hủy bỏ hiệu lực bảo hộ của tác phẩm.
Có nhiều loại hình tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả như:
- Tác phẩm văn học, khoa học, sách giáo khoa, giáo trình,…
- Bài giảng và bài phát biểu
- Tác phẩm âm nhạc
- Tác phẩm báo chí
- Tác phẩm sân khấu và điện ảnh
- Tác phẩm mỹ thuật, nhiếp ảnh, kiến trúc
- Bản đồ,…
- Tác phẩm nghệ thuật dân gian
- Chương trình máy tính
Các hành vi gian dối, vi phạm quyền tác giả
Có các hình thức xâm phạm như sau:
- Xâm phạm đến quyền nhân thân của tác giả, cụ thể: xâm phạm quyền đặt tên, quyền được đứng tên thật hoặc bút danh, quyền được công bố tác phẩm, quyền bảo vệ tác phẩm cho người khác không xuyên tạc, …
- Xâm phạm đến quyền tài sản của tác giả: xâm phạm quyền trình diễn tác phẩm trước đám đông, sao chép 1 phần tác phẩm, quyền phân phối tác phẩm đến toàn công chúng, quyền phát sóng và thuê bản gốc tác phẩm, …
- Ngoài ra, còn các hành vi như: Mao danh tác giả, sử dụng tác phẩm vì lợi nhuận mà không có sự đồng ý từ tác giả, sửa chữa và xuyên tạc tác phẩm vì lợi nhuận, làm phái sinh tác phẩm không có sự cho phép, sao chép tác phẩm, …
Quy trình đăng ký bản quyền tác giả và các hành vi gian dối trong quá trình đăng ký
Có vài bước cho quy trình đăng ký quyền tác giả như sau:
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ đăng ký quyền tác giả bao gồm:
Tờ khai đăng ký quyền tác giả theo mẫu: viết bằng Tiếng Việt, có thời gian hoàn thành, nội dung tóm tắt, tên tác giả, địa điểm, giấy ủy quyền (nếu có) và văn bản đồng ý của các chủ sở hữu và đồng tác giả.
Bước 2: Nộp hồ sơ đăng ký: trực tiếp, qua bưu chính, qua công trực tuyến
Bước 3: Trả kết quả: Kết quả sẽ được trả trong vòng 15 ngày làm việc:
- Nếu từ chối cấp, cơ quan quản lý nhà nước sẽ có văn bản thông báo và nêu rõ lí do cho người nộp đơn
- Nếu hồ sơ hợp lệ, cơ quan quản lí sẽ phụ trách đăng ký quyền tác giả, Giấy chứng nhận đăng ký quyền liên quan cho người nộp hồ sơ.
Các hành vi gian dối là các hành vi luồn lách, không đi theo các bước trong quy trình đã ghi trên. Các hành vi gian dối có thể là hối lộ, gian lận trong khâu nộp hồ sơ, ví dụ là một văn bản không hợp lệ về mặt hình thức vẫn được cấp bằng vì thông qua nhiều thủ đoạn bất hợp pháp.
Ngoài ra, Phó Cục trưởng Cục Bản quyền tác giả cho biết: “Nhiều đơn vị đứng ra tư vấn về pháp luật nhưng không am hiểu pháp luật, dẫn đến tình trạng gây khó khăn cho cá nhân, tổ chức trên môi trường số. Đây có thể là cơ sở để các thành phần vi phạm luồn lách trong hành lang pháp luật.”
Cụ thể, gian dối trong quá trình đăng ký sẽ có những trường hợp đệ trình tác phẩm không phải do bản thân sáng tác.
Ngoài ra, một người có thể gian dối trong việc đăng ký bản quyền để lạm dụng quyền này, chẳng hạn như để kiểm soát, cản trở hoặc đòi hỏi các tác phẩm liên quan mà họ không có quyền sở hữu.
Cũng có trường hợp người vi phạm sử dụng tài liệu giả mạo hoặc ghi thông tin sai lệch. Nghiêm trọng hơn nữa, họ có thể đăng ký bản quyền với mục đích gian lận thương mại.
Hình thức xử phạt cho các hành vi xâm phạm quyền tác giả
Hiện giờ, mức xử lý hành chính tối đa với hành vi phạm bản quyền tác giả đối với cá nhân là 250 triệu đồng, và đối với tổ chức là 500 triệu đồng, và được cho rằng chưa đủ răn đe.
Dạo gần đây, có một số thay đổi như điều 225 Bộ luật hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017 cũng có quy định về tội xâm phạm quyền tác giả, quyền liên quan, có thể truy cứu trách nhiệm hình sự nếu vi phạm hay việc xử phạt hành chính cũng là những nhóm văn bản có thể bảo vệ bản quyền tác giả.
Đó là những quy tắc bảo vệ cơ bản về việc đăng ký quyền tác giả, quyền liên quan. Ngoài ra, nâng cao mức xử phạt đối với mỗi trường hợp có hành vi vi phạm bản quyền, cụ thể là xử phạt hành chính (các tội nặng hơn có thể có mức xử phạt nặng hơn) đã được nhấn mạnh là cần thiết.
Luật sửa đổi và bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ được Quốc hội thông qua ngày 16/6/2022 đã có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2023. Cụ thể, các thành viên Ban soạn thảo và Tổ biên tập đã được yêu cầu phải nghiên cứu kĩ, làm rõ các hành vi vi phạm và xử phạt hành chính đối với những người vi phạm bản quyền tác giả.
Liên hệ với công ty Luật ASL LAW để được tư vấn về Luật sở hữu trí tuệ tại Việt Nam và quốc tế.
BÀI VIẾT HỮU ÍCH LIÊN QUAN
