Đại dịch Covid diễn biến phức tạp gây ảnh hưởng nặng nề tới doanh thu của nhiều công ty. Điều này khiến cho nhiều công ty cân nhắc giải pháp cắt giảm nhân sự để bảo đảm tài chính. Tuy nhiên, theo thống kê của tổ chức Lao Động Quốc Tế ILO, dự kiến năm 2022 sẽ có hơn 200 triệu người thất nghiệp trên toàn thế giới vì đại dịch Covid-19. NSDLĐ có thể cân nhắc những giải pháp mềm hơn trước khi đi đến giải pháp mạnh là cắt giảm nhân sự.
Giải pháp 1: Bố trí NLĐ nghỉ phép
Đây là một giải pháp tương đối “hòa bình”, bởi đó là phương pháp do NSDLĐ và NLĐ thỏa thuận với nhau. NLĐ tuy nghỉ phép nhưng không chấm dứt hợp đồng lao động, do đó vẫn đảm bảo được công ăn việc làm ổn định sau khi khắc phúc được hậu quả của đại dịch. Thêm vào đó, NSDLĐ vẫn sẽ trả lương theo thỏa thuận hai bên, đáp ứng một phần nhu cầu của NLĐ.
Ưu điểm:
Ưu điểm đối với NSDLĐ đó là hết khoảng thời gian nghỉ phép được trả lương thì NSDLĐ không phải trả lương cho NLĐ trong khoảng thời gian nghỉ phép còn lại. Bên cạnh đó, do không cần lý do để chứng mình mà chỉ dựa trên thỏa thuận hai bên, NSDLĐ có thể bố trí NLĐ nghỉ phép luân phiên để tiết kiệm chi phí.
Khó khăn:
Bản chất việc bố trí này chỉ có thể tiến hành khi hai bên thỏa thuận với nhau, nên trong trường hợp NLĐ không có thiện chí, giải pháp này sẽ rất rắc rối.
Hậu quả pháp lý
NLĐ được đi làm trở lại sau khi hết nghỉ phép, đảm bảo được công ăn việc làm cho người NLĐ. Tuy nhiên nếu NLĐ và NSDLĐ thỏa thuận nghỉ phép dài, sau khi hết thời gian nghỉ phép có hưởng lương, NLĐ không được nhận lương.
Giải pháp 2: Ngừng việc
Ngừng việc là tình trạng NLĐ phải tạm ngưng hoặc không được làm công việc được giao theo thỏa thuận trong hợp đồng do nhiều nguyên nhân khách quan lẫn chủ quan. Sau khi hết thời gian ngừng việc, NLĐ có thể tiếp tục quay trở lại làm việc.
Theo quy định pháp luật, trường hợp này xảy ra khi người lao động ngừng việc do:
– Do lỗi của NSDLĐ
– Do lỗi của NLĐ
– Nếu vì sự cố về điện, nước mà không do lỗi của người sử dụng lao động, người lao động hoặc vì các nguyên nhân khách quan khác như thiên tai, hoả hoạn, dịch bệnh nguy hiểm, địch hoạ, di dời địa điểm hoạt động theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc vì lý do kinh tế.
Ưu điểm
Nếu điều kiện áp dụng xảy ra, NSDLĐ có thể cho ngừng việc nhiều nhân viên. Ngoài ra, trong trường hợp thiên tai dịch bệnh xảy ra, NSDLĐ không cần chứng minh những vấn đề khó khăn, vẫn có thể cho NLĐ ngừng việc.
Khó khăn:
NSDLĐ vẫn phải trả tiền lương ngừng việc cho NLĐ mặc dù gặp nhiều khó khăn vì vấn đề bất khả kháng như thiên tai, dịch bệnh.
Hậu quả pháp lý
Nếu lỗi phát sinh từ phía người sử dụng lao động, thì người lao động được trả đủ tiền lương.
Ngược lại, nếu do lỗi của người lao động thì người đó không được trả lương; những người lao động khác trong cùng đơn vị phải ngừng việc được trả lương theo mức do hai bên thoả thuận nhưng không được thấp hơn mức lương tối thiểu vùng do Chính phủ quy định.
Trong trường hợp sự cố về điện, nước mà không do lỗi của người sử dụng lao động hoặc do thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh nguy hiểm, địch họa, di dời địa điểm hoạt động theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc vì lý do kinh tế thì hai bên thỏa thuận về tiền lương ngừng việc như sau:
- Trường hợp ngừng việc từ 14 ngày làm việc trở xuống thì tiền lương ngừng việc được thỏa thuận không thấp hơn mức lương tối thiểu;
- Trường hợp phải ngừng việc trên 14 ngày làm việc thì tiền lương ngừng việc do hai bên thỏa thuận nhưng phải bảo đảm tiền lương ngừng việc trong 14 ngày đầu tiên không thấp hơn mức lương tối thiểu.
Bên cạnh đó, người sử dụng lao động nhận lại người lao động khi hết thời gian ngừng việc.
(Còn tiếp)