Biện pháp đòi lại quyền lợi khi người sử dụng lao động từ chối hoặc chậm trả sổ BHXH tại Việt Nam

Sổ BHXH là một trong những vật sở hữu đáng tự hào nhất của người lao động Việt Nam. Đó không chỉ là vật cần để nhận lương hưu khi đến tuổi nghỉ hưu mà còn là bằng chứng duy nhất cho thấy họ đã sống và làm việc trong xã hội Việt Nam. Bên cạnh gia đình, có thể nói, sổ BHXH là vật thể quan trọng nhất trong cuộc đời của người lao động. Theo đó, mọi vấn đề liên quan đến sổ BHXH phải được công khai minh bạch. Tuy nhiên, hiện nay có một số trường hợp người sử dụng lao động lợi dụng sổ BHXH để ‘tống tiền’ người lao động. Vậy, người lao động có thể áp dụng những biện pháp nào để đòi lại quyền lợi khi người sử dụng lao động từ chối hoặc chậm trả sổ BHXH tại Việt Nam?

Sổ bảo hiểm xã hội ở việt nam

Theo quy định tại Khoản 1 Điều 96 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 thì sổ bảo hiểm xã hội được cấp cho người lao động để theo dõi việc đóng, hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội và là căn cứ để giải quyết các chế độ bảo hiểm xã hội theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội. Theo đó, sổ BHXH là loại sổ dùng để ghi quá trình đóng, hưởng các chế độ BHXH. Mỗi người lao động sẽ được nhận một sổ BHXH để tự quản lý trong suốt thời gian làm việc. Đồng thời, mỗi người chỉ được nhận một mã số BHXH là mã số định danh cá nhân duy nhất do cơ quan BHXH cấp và được ghi trên sổ BHXH, thẻ BHYT. Mẫu sổ BHXH hiện đang được thực hiện theo quy định tại Quyết định 1035/QĐ-BHXH. Khi người lao động đến tuổi nghỉ hưu thì họ cần nộp sổ BHXH cho cơ quan BHXH. Cơ quan BHXH sẽ quản lý sổ BHXH khi người tham gia hưởng chế độ hưu trí và tử tuất. Theo đó, trái với quan niệm hiện nay rằng người sử dụng lao động phải quản lý sổ BHXH, thì thực tế là người lao động phải có trách nhiệm trông nom sổ BHXH của chính mình. Sở dĩ như vậy là do trước đây, người lao động sợ bị mất sổ BHXH, gây khó khăn về thủ tục hành chính cho họ trong việc chứng minh rằng họ đã là đối tượng tham gia BHXH. Hiện tượng này xảy ra nhiều nhất khi Internet chưa tồn tại và mọi thứ đều được ghi lại trên các trang giấy. Qua đó, họ sẽ ủy quyền cho doanh nghiệp, hoặc đơn giản là giao sổ BHXH cho doanh nghiệp để trông nom, bảo vệ vì họ sợ rằng sổ sẽ bị thất lạc trong quá trình tự bảo quản.

Những lưu ý cần chú ý nếu người sử dụng lao động lợi dụng sổ BHXH

Mặc dù để người sử dụng lao động lo sổ BHXH có thể là một ý kiến ​​hay, nhưng người lao động cũng cần đề cao cảnh giác nếu có một số thay đổi lớn xảy ra với công ty có thể ảnh hưởng đến vị thế của họ tại công ty. Ví dụ, nếu người lao động muốn đi làm việc ở công ty khác, người sử dụng lao động có thể cố tình trì hoãn việc trả sổ BHXH để gây sức ép hoặc để thể hiện thái độ bất bình đối với quyết định rời đi của người lao động. Cần lưu ý rằng trong thực tế sẽ có ít doanh nghiệp thẳng thừng từ chối việc cấp lại sổ BHXH vì đấy là hành vi vi phạm pháp luật. Thay vào đó, họ sẽ cố tình không đi lấy sổ, chậm trả, dùng các lí do như bận, hệ thống trục trặc,… Qua đó, trong những tình huống trên, người lao động phải có ý thức tự bảo vệ mình, nghĩa là tự bảo vệ mình khỏi việc người sử dụng lao động xâm phạm quyền lợi chính đáng của họ. Theo Khoản 3 Điều 48 Bộ luật Lao động 2019 quy định về trách nhiệm khi chấm dứt hợp đồng lao động thì khi chấm dứt hợp đồng lao động, người sử dụng lao động có trách nhiệm sau đây: a) Hoàn thành thủ tục xác minh thời gian tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp và trả lại cùng với bản chính giấy tờ khác nếu người sử dụng lao động đã giữ của người lao động; b) Cung cấp bản sao các tài liệu liên quan đến công việc của người lao động nếu người lao động yêu cầu. Người sử dụng lao động phải trả chi phí sao chép và gửi tài liệu. Nếu người lao động phát hiện người sử dụng lao động vi phạm một trong các nghĩa vụ trên thì họ có thể làm đơn gửi Phòng Lao động Thương binh và Xã hội nơi công ty đặt trụ sở để nhờ can thiệp giải quyết hoặc khởi kiện công ty ra Tòa án nhân dân cấp huyện nơi đặt trụ sở của công ty.

Liên hệ với công ty luật ASL LAW để được tư vấn luật về lao động và việc làm.

BÀI VIẾT HỮU ÍCH LIÊN QUAN