English
中文 (中国)
Nhận lời mời của Metlife, công ty bảo hiểm hàng đầu thế giới, Luật sư Phạm Duy Khương đã có buổi webinar với Metlife về dự thảo Luật Bảo vệ Dữ liệu cá nhân tại Việt Nam. Dữ liệu cá nhân là một trong những thông tin vô cùng quan trọng và điều này càng trở nên quan trọng nếu như dự thảo luật bảo vệ dữ liệu cá nhân có hiệu lực.
Dưới đây là những trao đổi chính tại buổi Webinar về dự thảo luật bảo vệ dữ liệu cá nhân giữa luật sư Phạm Duy Khương và Metlife.
Hiểu thế nào là Dữ liệu cá nhân?
Nhiều người chắc chắn đã nghe rất quen cụm từ “dữ liệu cá nhân”, nhưng đôi khi họ vẫn chưa thực sự nắm được bản chất pháp lý của khái niệm này. Dựa theo một vài định nghĩa trên thế giới, ta có:
- Quy định bảo vệ dữ liệu chung (GDPR) của Liên minh Châu Âu (EU): “Bất kỳ thông tin nào liên quan đến một cá nhân, có thể xác định hoặc nhận dạng trực tiếp hoặc gián tiếp, bằng cách tham chiếu thông qua một mã định danh như tên, số chứng minh nhân dân, dữ liệu vị trí, số tài khoản ngân hàng mà những dữ liệu này liên quan tới một hoặc nhiều yếu tố cụ thể như vật lý, sinh lý, sinh trắc học, tinh thần, kinh tế, văn hóa hoặc xã hội của người tự nhiên đó.
- Thuật ngữ Dữ liệu cá nhân theo chính phủ Hoa Kỳ: “Dữ liệu cá nhân là thông tin có thể được sử dụng để phân biệt hoặc theo dõi danh tính của một cá nhân, chẳng hạn như tên, số căn cước công dân, hồ sơ sinh trắc học, v.v. Bên cạnh đó, dữ liệu cá nhân có thể liên kết với các dữ liệu khác ví dụ như thông tin y tế, giáo dục, tài chính và việc làm.”
- Và theo Khoản 5, Điều 3, Nghị định số 64/2007/NĐ-CP: “Thông tin cá nhân là thông tin đủ để xác định chính xác danh tính một cá nhân, bao gồm ít nhất nội dung trong những thông tin sau đây: họ tên, ngày sinh, nghề nghiệp, chức danh, địa chỉ liên hệ, địa chỉ thư điện tử, số điện thoại, số chứng minh nhân dân, số hộ chiếu. Những thông tin thuộc bí mật cá nhân gồm có hồ sơ y tế, hồ sơ nộp thuế, số thẻ bảo hiểm xã hội, số thẻ tín dụng và những bí mật cá nhân khác.”
Qua đó, ta có thể hiểu dữ liệu cá nhân là mọi thông tin liên quan tới một cá nhân mà có thể sử dụng để xác định danh tính của cá nhân đó. Thông tin này sẽ bao gồm và không giới hạn các thông tin về họ tên, số căn cước công dân/chứng minh nhân dân, hồ sơ sinh trắc học, số hộ khẩu, số hộ chiếu, tài khoản ngân hàng, số thẻ bảo hiểm y tế,…
Tầm quan trọng của Dữ liệu cá nhân
Luật sư Phạm Duy Khương cho biết chính vì khả năng xác nhận danh tính, nên Dữ liệu cá nhân cần phải được bảo mật vô cùng kỹ lưỡng. Trong trường hợp dữ liệu cá nhân bị đánh cắp, kẻ cắp có thể sử dụng danh tính đó để thực hiện vô cùng nhiều hành vi mà không hề bị truy xét; người bị truy xét lại là người bị rò rỉ, đánh cắp dữ liệu cá nhân.
Bên cạnh đó, việc nắm được dữ liệu cá nhân cũng có thể cho phép kẻ cắp có truy cập vào các tài khoản ngân hàng hoặc là các phương tiện khác có trong dữ liệu bị đánh cắp.
Chính vì thế, bảo vệ dữ liệu cá nhân là một bước đi thiết yếu. Hiện nhiều quốc gia trên thế giới đã có Luật Bảo vệ Dữ Liệu Cá Nhân.
Luật bảo vệ dữ liệu cá nhân trên thế giới.
Các nước ASEAN:
Trong khối các nước ASEAN, đã có các quốc gia thành lập bộ Luật riêng biệt về bảo vệ dữ liệu cá nhân. Cụ thể, Malaysia bắt đầu thiết lập vào năm 2010; Singapore đã thiết lập đạo luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân từ năm 2012, và ban hành quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân năm 2014.; Thái Lan cũng chính thức ban hành đạo luật bảo vệ dữ liệu cá nhân năm 2019.
Khối Liên Minh Châu Âu:
Đây là khu vực đầu tiên thiết lập các quy định về luật bảo vệ dữ liệu cá nhân vào năm 1981. Hiệp định bảo vệ dữ liệu cá nhân này chính thức có hiệu lực vào năm 1985, với sự đồng thuận của 47 thành viên Liên minh Châu Âu, trừ Thổ Nhĩ Kì. Hầu hết các đạo luật bảo vệ dữ liệu cá nhân trên thế giới đều có sự tương đồng với đạo luật từ Châu Âu này.
Hiện tại có một cơ chế đó là “Quyền được lãng quên” (Right to be Forgotten), còn tương đối lạ và chưa được áp dụng phổ biến. Bên cạnh Liên minh Châu Âu, Philippines và Argentina là các quốc gia cũng đã áp dụng quyền được lãng quên. Nói ngắn gọn, đây là quyền cho phép cá nhân được phép xem bản sao lưu dữ liệu cá nhân của mình cũng như được quyền yêu cầu việc xóa bỏ dữ liệu đó khỏi cơ sở dữ liệu của tổ chức.
Do Brexit, Vương Quốc Anh có chút khác biệt về đạo luật bảo vệ dữ liệu so với phần còn lại của Châu Âu. Tuy nhiên các khái niệm cơ bản không có khác biệt quá nhiều.
Bảo vệ dữ liệu cá nhân tại Việt Nam ra sao?
Thuyết trình với Metlife, luật sư Phạm Duy Khương cho biết hiện Việt Nam vẫn chưa có một bộ Luật bảo vệ Dữ Liệu Cá Nhân cụ thể, những quy định về dữ liệu cá nhân mới chỉ xuất hiện qua các văn bản pháp luật khác nhau. Do đó, dữ liệu cá nhân tại Việt Nam vẫn còn những vấn đề tồn đọng như sau:
- Định nghĩa về Dữ Liệu Cá Nhân còn không thống nhất giữa các văn bản pháp luật.
- Việc bảo vệ dữ liệu cá nhân mới tập trung vào môi trường không gian số (không gian mạng).
- Việc bảo vệ dữ liệu cá nhân chưa bắt kịp với các thông tin hiện giờ về dữ liệu cá nhân như thông tin sinh trắc học, thông tin nhận diện hình ảnh, …
- Các văn bản pháp luật vẫn chưa áp dụng được chính xác trong việc thu thập và xử lý dữ liệu cá nhân
- Không có quy luật về “Right to be Forgotten” trong các trường hợp cần thiết.
- Không có quy định về đền bù thiệt hại cho cá nhân bị ảnh hưởng từ việc mất dữ liệu cá nhân.
- Mức phạt hành chính quá thấp.
Có thể thấy, dữ liệu cá nhân tại Việt Nam chưa được quy định cụ thể và dẫn đến độ bảo mật còn thấp. Tuy nhiên, dự thảo Luật Bảo vệ Dữ Liệu Cá Nhân đã được thành lập.
Sơ lược về dự thảo Luật Bảo vệ Dữ Liệu cá nhân
Theo Luật Sư Phạm Duy Khương, dự thảo này được Bộ Công An đề ra vào tháng 2 năm 2021, dự kiến sẽ có hiệu lực tính từ ngày 1 tháng 12 năm 2021. Theo đó, dự thảo sẽ quy định chặt chẽ hơn cũng như rõ ràng hơn về Dữ liệu cá nhân cũng như việc bảo vệ dữ liệu này.
Bên cạnh đó, dự thảo cũng chia dữ liệu cá nhân làm 2 nhóm: Dữ liệu cá nhân cơ bản và Dữ liệu cá nhân nhạy cảm. Các dữ liệu cá nhân của hai nhóm sẽ bao gồm: Tên đầy đủ, biệt danh; Ngày sinh; nhóm máu; nơi sinh; trình độ giáo dục; dân tộc; quốc tịch; CMND;…
Thêm vào đó, dự thảo cũng đã bổ sung và làm rõ các nguyên tắc của việc bảo vệ dữ liệu cá nhân cũng như các quyền của cá nhân, tổ chức đối với dữ liệu cá nhân. Việc xử lý vi phạm hành chính cũng đã được xem xét lại để răn đe các hành vi xâm phạm tới quyền dữ liệu cá nhân này.
Ngoài ra, dự thảo cũng bao gồm cả quy định về việc chuyển dữ liệu cá nhân qua biên giới. Theo đó, việc chuyển dữ liệu cá nhân ra nước ngoài phải đáp ứng những điều kiện nghiêm ngặt như bản gốc phải được lưu tại Việt Nam, được cá nhân đồng ý và đặc biệt phải được sự phê duyệt trước của cơ quan có thẩm quyền tại Việt Nam. Điều này, đặt ra những thách thức cũng như yêu cầu phải thay đổi trong hoạt động của rất nhiều tổ chức đang có hoạt động xuyên biên giới như tài chính, bảo hiểm, ngân hàng, công nghệ, lưu trữ.
Metlife Việt Nam
Metlife là một công ty bảo hiểm có trụ sở chính tại New York, Hoa Kì. Kết hợp với ngân hàng BIDV, BIDV MetLife cung cấp các giải pháp và định hướng, để hỗ trợ khách hàng đạt được mục tiêu và đồng hành cùng khách hàng chia sẻ mọi khoảnh khắc trong cuộc sống.
Trong suốt hơn một thế kỷ qua, MetLife luôn xây dựng hình ảnh của một tập đoàn gắn liền với sự công bằng, liêm chính và đáng tin cậy trên toàn cầu. Danh tiếng và uy tín của tập đoàn ngày càng được được củng cố nhờ cam kết mang lại các dịch vụ cao cấp nhất, chất lượng toàn cầu cho khách hàng, với tâm thức luôn mang lại những điều tốt đẹp nhất đến cho tất cả khách hàng của mình.
Liên hệ với công ty luật ASL LAW để được hướng dẫn về luật doanh nghiệp, luật lao động, luật sở hữu trí tuệ, tư luật về bất động sản.
BÀI VIẾT HỮU ÍCH LIÊN QUAN
