(Bài viết được đăng tải trên Báo Đầu Tư) Được hỗ trợ bởi dòng vốn đổ vào từ các nền kinh tế lớn, Đông Nam Á hiện đang là trung tâm chiến lược cho các nhà đầu tư quốc tế tìm kiếm cơ hội phát triển. Bất chấp sức hấp dẫn này, thị trường vẫn đặt ra những thách thức cụ thể đòi hỏi phải cân nhắc cẩn trọng. Tuy nhiên, động lực trong lĩnh vực mua bán và sáp nhập (M&A) Đông Nam Á phản ánh triển vọng tích cực và khả năng phục hồi, báo hiệu tiềm năng đáng kể về lợi nhuận đầu tư bền vững.
Lĩnh vực M&A ở Đông Nam Á đã thể hiện sự tăng trưởng mạnh mẽ, được hỗ trợ bởi việc các nền kinh tế phát triển ổn định và sự hiện diện ngày càng nhiều của các nhà đầu tư nước ngoài. Những thay đổi quan trọng về mặt lập pháp, chẳng hạn như Luật Đầu tư của Việt Nam và Đạo luật Đầu tư nước ngoài của Philippines, đã đóng vai trò thiết yếu trong việc tăng cường sức hấp dẫn của khu vực này đối với các nhà đầu tư quốc tế. Do đó, Đông Nam Á đã trở thành địa điểm hàng đầu cho các nhà đầu tư toàn cầu hướng tới mục tiêu mở rộng quy mô và cơ hội tăng trưởng bền vững.
Năm 2023, số lượng giao dịch đã giảm nhẹ, trong khi giá trị giao dịch trung bình vẫn tương đối cao. Xu hướng này có thể phản ánh cách tiếp cận thận trọng của các nhà đầu tư khi phải đối mặt với tình trạng bất ổn kinh tế toàn cầu và áp lực lạm phát. Tuy nhiên, các giao dịch có giá trị cao vẫn đang được hiện thực hoá.
Sự hỗ trợ của chính phủ và các quỹ đầu tư quốc gia cũng đã đóng vai trò quan trọng. Đông Nam Á đã chứng kiến sự gia tăng các quỹ đầu tư từ các công ty như GIC của Singapore và Temasek Holdings. Hay gần đây hơn là việc thành lập Cơ quan Đầu tư Indonesia và quỹ Maharlika của Philippines nhằm mục đích khuyến khích đầu tư vào các ngành công nghiệp quan trọng như công nghệ, dịch vụ tài chính và chăm sóc sức khỏe.
Ngoài ra, GDP của sáu nền kinh tế hàng đầu Đông Nam Á (SEA-6) dự kiến sẽ tăng trưởng với tốc độ trung bình hàng năm là 5,1 phần trăm. Việt Nam và Philippines được dự đoán là động lực chính cho mức tăng trưởng này, mỗi nước dự kiến sẽ vượt qua tốc độ tăng trưởng 6 phần trăm, trong khi Indonesia bám sát ở mức 5,7 phần trăm.
Các thị trường biên giới ở Đông Nam Á đang chủ động xóa bỏ các rào cản đầu tư để kích thích tăng trưởng kinh tế. Tại Việt Nam, Luật Đầu tư sửa đổi có hiệu lực vào năm 2021 đánh dấu sự thay đổi đáng kể bằng cách thay thế danh sách “ngành, nghề được phép đầu tư kinh doanh” trước đây bằng danh sách “ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh”.
Tương tự, vào năm 2022, Philippines cũng đã sửa đổi Đạo luật Đầu tư nước ngoài để khuyến khích dòng vốn nước ngoài. Những sửa đổi về luật pháp này đã trao cho các nhà đầu tư nước ngoài quyền tiếp cận thị trường tốt hơn, do đó tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động M&A xuyên biên giới.
Vị trí địa lý chiến lược và sự thay đổi của chuỗi cung ứng cũng làm tăng thêm lợi thế của khu vực này. Theo đó, Đông Nam Á đang nổi lên như một điểm đến hấp dẫn cho các giao dịch M&A do sở hữu vị trí thuận lợi – Gần các thị trường lớn như Trung Quốc, Ấn Độ, Hàn Quốc và Nhật Bản, cùng với việc nằm giữa Châu Á và Châu Đại Dương, Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương, khiến vị trí này trở nên rất thuận lợi cho các nhà đầu tư.
Các yêu cầu về môi trường, xã hội và quản lý đã trở thành những cân nhắc quan trọng trong các giao dịch M&A, đặc biệt là đối với các nhà đầu tư quốc tế từ các khu vực như Châu Âu và Hoa Kỳ.
Đông Nam Á đang phải đối mặt với thách thức kép khi vừa theo đuổi mục tiêu tăng trưởng kinh tế trong khi phải đáp ứng mục tiêu giảm phát thải. Điều này khiến các công ty khó đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn liên quan. Việc này có thể làm giảm sức hấp dẫn của các công ty không tuân thủ các tiêu chuẩn trên đối với các nhà đầu tư tìm kiếm các thương vụ M&A bền vững. Ngoài ra, khu vực SEA-6 có tiềm năng phát triển năng lượng tái tạo. Tuy nhiên, cơ sở hạ tầng hạn chế cũng có thể ngăn cản các nhà đầu tư quốc tế tham gia các cơ hội M&A trong lĩnh vực này.
Việc thiếu các chính sách và ưu đãi tài chính để các doanh nghiệp chuyển sang các mô hình bền vững càng làm phức tạp thêm những nỗ lực để đạt được các mục tiêu về môi trường. Do đó, các giao dịch M&A xanh trở nên kém hấp dẫn hơn do chi phí cao và rủi ro đầu tư gia tăng.
Quản trị doanh nghiệp cũng là mối quan tâm trong các giao dịch M&A. Nhiều công ty ở Đông Nam Á vẫn phải đối mặt với những vấn đề trong việc cung cấp thông tin tài chính minh bạch, thiếu hệ thống kiểm soát rủi ro đầy đủ và chịu ảnh hưởng từ việc quản trị nội bộ yếu kém. Các nhà đầu tư quốc tế thường gặp phải các vấn đề trong việc tiến hành thẩm định và đánh giá tính minh bạch của các công ty mục tiêu trong khu vực.
Trong khi đó, với sự gia tăng của các hoạt động kinh doanh kỹ thuật số và sự phát triển của các nền tảng trực tuyến, hoạt động bảo vệ dữ liệu cá nhân đã trở thành một yếu tố quan trọng trong các giao dịch M&A. Các quy định về bảo vệ dữ liệu ở các quốc gia như Singapore, Việt Nam và Thái Lan đã áp dụng các yêu cầu nghiêm ngặt về việc thu thập, xử lý và lưu trữ dữ liệu cá nhân.
Việt Nam đang hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về bảo vệ dữ liệu thông qua Luật bảo vệ dữ liệu cá nhân và Luật an ninh mạng. Các quy định này yêu cầu các tổ chức, đặc biệt là các công ty công nghệ cung cấp dịch vụ xuyên biên giới, phải lưu trữ dữ liệu người dùng Việt Nam trong nước và tuân thủ các tiêu chuẩn bảo mật thông tin nghiêm ngặt.
Trong khi đó, việc thực hiện yêu cầu về thuế tối thiểu toàn cầu (GMT) đang dần nổi lên như một yếu tố then chốt có tác động sâu sắc đến các giao dịch M&A ở Đông Nam Á. GMT áp dụng mức thuế tối thiểu là 15 phần trăm đối với lợi nhuận của các tập đoàn đa quốc gia. Chính sách này có ý nghĩa quan trọng đối với các nước Đông Nam Á, vốn từ lâu đã được coi là điểm đến đầu tư hấp dẫn với các ưu đãi thuế cạnh tranh.
Khi GMT có hiệu lực, các ưu đãi thuế truyền thống ở các nước Đông Nam Á sẽ mất đi phần lớn sức hấp dẫn, buộc nhà đầu tư phải xem xét lại các chiến lược M&A của mình. Theo đó, nhà đầu tư có thể tìm kiếm các khu vực cung cấp các lợi ích thuế thay thế hoặc chuyển trọng tâm sang các thị trường có lợi thế cạnh tranh hấp dẫn hơn ngoài các ưu đãi thuế.
ASL Law là công ty luật độc lập và cung cấp đầy đủ dịch vụ được tín nhiệm cao của Việt Nam gồm các luật sư giàu kinh nghiệm và tài năng. ASL Law được Legal500, Asia Law, WTR và Asia Business Law Journal. xếp hạng là Công ty Luật hàng đầu tại Việt Nam. Có trụ sở tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, mục đích chính của ASL LAW là cung cấp lời tư vấn và giải pháp lý thiết thực, hiệu quả và hợp pháp nhất cho khách hàng trong nước và quốc tế. Nếu cần sự trợ giúp, Quý khách hàng có thể gửi email liên hệ tới [email protected].
Liên hệ với công ty luật ASL LAW để được hướng dẫn về luật doanh nghiệp, luật lao động, luật sở hữu trí tuệ, luật bất động sản:
BÀI VIẾT HỮU ÍCH LIÊN QUAN