English
中文 (中国)
日本語
Theo dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội mới nhất, Chính phủ đã rút lại đề xuất yêu cầu người lao động phải đóng bù khoản doanh nghiệp nợ hoặc trốn đóng bảo hiểm xã hội để được hưởng hưu trí. Thay vào đó, Chính phủ đề xuất có quyền quyết định về đối tượng hưởng, điều kiện, mức hưởng hưu trí, tử tuất và thủ tục giải quyết cho người lao động tại các doanh nghiệp phá sản, chủ bỏ trốn, không còn khả năng đóng bảo hiểm xã hội trước ngày 1/7/2024.
Trong giải trình, Chính phủ cho rằng vấn đề này phức tạp, cần đánh giá tác động và rà soát, cập nhật số liệu về thời gian và số tiền lao động bị chậm hoặc trốn đóng. Quy định mới nhằm bảo vệ quyền lợi cho người lao động trong các doanh nghiệp phá sản, giải thể, chủ bỏ trốn từ trước đến khi Luật Bảo hiểm xã hội được thông qua.
Để đảm bảo tính khả thi và tránh tạo tiền lệ xấu cho doanh nghiệp cố tình trốn đóng BHXH, Chính phủ đề nghị chỉ quy định nguyên tắc trong luật sửa đổi và giao cho Chính phủ tự quyết định. Nguồn kinh phí chi trả sẽ từ tiền lãi mà doanh nghiệp phải nộp khi vi phạm chậm hoặc trốn đóng.
Trước đó, Chính phủ đề xuất cơ quan Bảo hiểm xã hội tạm thời xác nhận thời gian đóng nếu lao động yêu cầu để làm căn cứ hưởng các chế độ. Nếu sau này doanh nghiệp đóng bù, thời gian này sẽ được cộng lại để tính chế độ. Nghĩa là lao động đóng đến đâu thì được tính đến đó, không cộng thời gian bị doanh nghiệp chậm hoặc trốn đóng BHXH.
Nếu tính cả thời gian bị chậm, trốn đóng BHXH mà đủ điều kiện hưởng hưu trí, tử tuất thì lao động có thể chọn nộp khoản bị chậm, trốn này vào Quỹ Hưu trí tử tuất để được xác nhận hưởng. Nếu sau này cơ quan Bảo hiểm xã hội thu hồi được khoản nợ thì sẽ tính lại chế độ và trả lại khoản tiền lao động đã đóng.
Theo cơ chế này, nếu lao động chọn đóng bù để hưởng hưu trí thì phải đóng ít nhất 30% tiền lương tháng làm căn cứ đóng BHXH vào Quỹ hưu trí và tử tuất. Cụ thể, 8% tiền lương tháng đóng BHXH ban đầu nhưng doanh nghiệp không đóng; 22% tiền đóng bù (8% của lao động, 14% của doanh nghiệp) để được xác nhận thời gian đóng hưởng chế độ.
Đại biểu Quốc hội và các chuyên gia an sinh cho rằng đề xuất này đẩy hết khó khăn về phía lao động, có thể ảnh hưởng tiêu cực đến lưới an sinh. Yêu cầu lao động đóng bù cho khoản họ không có lỗi là vô lý, khiến họ phải đóng hai lần tiền lương nhưng chỉ được hưởng chế độ một lần. Lao động bị nợ BHXH phần lớn là công nhân có thu nhập trung bình hoặc thấp, khó có khả năng đóng bù để hưởng lương hưu.
Qua đó, Việt Nam cần đánh giá hiệu quả của hoạt động thanh kiểm tra trong thực hiện chính sách của cơ quan Bảo hiểm xã hội, liệu có thực chất hay chỉ mang tính hình thức. Nếu thực chất, tại sao tình trạng trốn đóng, nợ đóng BHXH không giảm mà còn tăng. Một số ý kiến cho rằng nếu cơ quan bảo hiểm xã hội cho phép doanh nghiệp chậm đóng, dẫn đến tình trạng trốn đóng thì cơ quan bảo hiểm xã hội cần chịu trách nhiệm, sử dụng các nguồn tiền không phải lấy từ người lao động để đóng bù cho người lao động.
Một phương án được phần lớn người lao động lựa chọn qua các cuộc khảo sát là Bảo hiểm xã hội cần trích lãi từ Quỹ Bảo hiểm xã hội để đóng bù, một số ít nêu rằng ý kiến cho người lao động tự bỏ thêm tiền để đóng bù không phải xấu, nó chỉ là lựa chọn khác cho người lao động có dư dả tài chính và có nhu cầu tham gia lại hệ thống để hưởng các ưu đãi, như lương hưu.
Theo thống kê của Bảo hiểm xã hội Việt Nam, việc chậm đóng BHXH xảy ra ở tất cả các loại hình doanh nghiệp. Riêng tiền nợ khó thu hồi tại các doanh nghiệp phá sản, giải thể, ngừng hoạt động, chủ bỏ trốn lên đến hơn 4.000 tỷ đồng, ảnh hưởng đến quyền lợi của hơn 213.400 người lao động.
Dự án Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi đã được Quốc hội thảo luận tại kỳ họp tháng 10/2023, dự kiến thông qua ngày 25/6 và có hiệu lực từ 1/7/2025.
ASL Law là công ty luật độc lập và cung cấp đầy đủ dịch vụ được tín nhiệm cao của Việt Nam gồm các luật sư giàu kinh nghiệm và tài năng. ASL Law được Legal500, Asia Law, WTR và Asia Business Law Journal. xếp hạng là Công ty Luật hàng đầu tại Việt Nam. Có trụ sở tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, mục đích chính của ASL LAW là cung cấp lời tư vấn và giải pháp lý thiết thực, hiệu quả và hợp pháp nhất cho khách hàng trong nước và quốc tế. Nếu cần sự trợ giúp, Quý khách hàng có thể gửi email liên hệ tới [email protected].
Liên hệ với công ty Luật ASL LAW để được tư vấn Luật về Lao động và Việc làm.
BÀI VIẾT HỮU ÍCH LIÊN QUAN
