Tinh giản biên chế hay cắt giảm biên chế là thuật ngữ thường được người lao động làm việc trong cơ quan nhà nước nhắc đến. Tuy nhiên, nhiều người lao động vẫn không hiểu rõ quy định về chế độ này là gì cũng như các quyền lợi mà cá nhân bị tinh giản biên chế được hưởng. Trong bài viết này, ASL LAW sẽ chỉ rõ các quy định về chế độ tinh giản biên chế tại Việt Nam.
Theo quy định tại Nghị định 108/2014/NĐ-CP, “Biên chế” được hiểu gồm biên chế cán bộ, biên chế công chức, số lượng người làm việc trong đơn vị sự nghiệp công lập và lao động hợp đồng được cấp có thẩm quyền giao theo quy định của pháp luật.
“Tinh giản biên chế” được hiểu là việc đánh giá, phân loại, đưa ra khỏi biên chế những người dôi dư, không đáp ứng yêu cầu công việc, không thể tiếp tục bố trí sắp xếp công tác khác và giải quyết chế độ, chính sách đối với những người thuộc diện tinh giản biên chế.
Theo cách hiểu thông thường và quen thuộc hơn, tinh giản biên chế chính là việc cắt giảm các cá nhân có khả năng bị cắt giảm mà không ảnh hưởng hoặc ảnh hưởng không nhiều đến hiệu suất công việc của các cơ quan, tổ chức, đơn vị nơi người lao động làm việc.
Lý do bị tinh giản biên chế
Theo quy định tại Điều 6 Nghị định 108/2014/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 113/2018/NĐ-CP và Nghị định 143/2020/NĐ-CP, các trường hợp tinh giản biên chế bao gồm:
- Cán bộ, công chức, viên chức thuộc diện đôi dư hoặc không đạt trình độ chuyên môn yêu cầu,…
- Những người làm việc theo chế độ hợp đồng lao động không xác định thời hạn trong các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp công lập chưa được giao quyền tự chủ hoàn toàn về thực hiện nhiệm vụ, tài chính, tổ chức bộ máy, nhân sự dôi dư do sắp xếp lại tổ chức bộ máy, nhân sự để thực hiện chế độ tự chủ, tự chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ, tài chính, tổ chức bộ máy và nhân sự.
- Viên chức, người làm việc theo chế độ hợp đồng lao động không xác định thời hạn tại các đơn vị sự nghiệp công lập được giao quyền tự chủ hoàn toàn về thực hiện nhiệm vụ, tài chính, tổ chức bộ máy, nhân sự dôi dư do sắp xếp lại tổ chức theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền hoặc do đơn vị sự nghiệp công lập sắp xếp lại tổ chức bộ máy, nhân sự để thực hiện chế độ tự chủ, tự chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ, tài chính, tổ chức bộ máy và nhân sự.
- Chủ tịch công ty, thành viên Hội đồng thành viên, Tổng Giám đốc, Phó Tổng giám đốc, Giám đốc, Phó Giám đốc, Kế toán trưởng, kiểm soát viên của công ty trách nhiệm hưu hạn một thành viên do Nhà nước làm chủ sở hữu dôi dư do thực hiện cổ phần hóa, giao, bán, giải thể, sáp nhập, hợp nhất, chia, tách, phá sản hoặc chuyển thành công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên hoặc chuyển thành đơn vị sự nghiệp công lập theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền; Giám đốc, Phó giám đốc, Kế toán trưởng của các nông, lâm trường quốc doanh dôi dư do sắp xếp lại theo quy định tại Nghị định 170/2004/NĐ-CP, Nghị định 200/2004/NĐ-CP.
- Những người là cán bộ, công chức được cơ quan có thẩm quyền cử người tham gia quản lý hoặc đại diện theo ủy quyền đối với phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp có vốn nhà nước mà dôi dư do cơ cấu lại doanh nghiệp đó.
- Những người làm việc trong biên chế được cơ quan nhà nước có thẩm quyền giao cho các hội thuộc danh sách dôi dư do sắp xếp lại tổ chức theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền.
- Những người đã là cán bộ, công chức, viên chức được cơ quan có thẩm quyền điều động sang công tác tại các hội được giao biên chế và ngân sách nhà nước hỗ trợ kinh phí để trả lương.
Ngoài ra, một lí do phổ biến nhất cho việc tinh giản biên chế là do cán bộ, công chức, viên chức không đảm bảo đủ sức khỏe trong một khoảng thời gian nhất định.
Dựa theo quy định tại khoản 1 Điều 1 Nghị định 143/2020/NĐ-CP, cán bộ, công chức, viên chức nghỉ ốm đau quá thời gian tối đa theo quy định pháp luật thuộc 1 trong 2 trường hợp sau sẽ thuộc đối tượng tinh giản biên chế:
– Có 02 năm liên tiếp liền kề tại thời điểm xét tinh giản biên chế mà trong từng năm đều có tổng số ngày nghỉ làm việc bằng hoặc cao hơn số ngày nghỉ tối đa do ốm đau quy định tại khoản 1 Điều 26 Luật bảo hiểm xã hội 2014, có xác nhận của cơ sở khám bệnh và của cơ quan Bảo hiểm xã hội chi trả trợ cấp ốm đau theo quy định của pháp luật.
– Trong năm trước liền kề tại thời điểm xét tinh giản biên chế có tổng số ngày nghỉ làm việc bằng hoặc cao hơn số ngày nghỉ tối đa do ốm đau theo quy định tại khoản 1 Điều 26 Luật bảo hiểm xã hội 2014, có xác nhận của cơ sở khám chữa bệnh và của cơ quan Bảo hiểm xã hội chi trả trợ cấp ốm đau và cá nhân tự nguyện thực hiện tinh giản biên chế và được cơ quan, đơn vị trực tiếp quản lý đồng ý.
Chế độ của người lao động thuộc diện tinh giản biên chế
Căn cứ theo Nghị định 108/2014/NĐ-CP, người lao động thuộc diện tinh giản biên chế sẽ có 4 chính sách hỗ trợ bao gồm:
- Chính sách về hưu trước tuổi;
- Chính sách chuyển sang làm việc tại các tổ chức không hưởng lương thường xuyên từ ngân sách nhà nước;
- Chính sách thôi việc;
- Chính sách đối với những người thôi giữ chức vụ lãnh đạo hoặc được bổ nhiệm, bầu cử vào chức vụ khác có phụ cấp chức vụ lãnh đạo mới thấp hơn do sắp xếp, tổ chức.
Các chính sách trên lần lượt được quy định tại Điều 8, 9, 10, 11 Nghị định 108/2014/NĐ-CP.
Chính sách về hưu trước tuổi
Theo Điều 8 Nghị định 108/2014/NĐ-CP, đối tượng tinh giản biên chế quy định tại Điều 6 Nghị định 108 nếu trên 58 tuổi đến dưới 60 tuổi đối với nam, trên 53 tuổi đến dưới 55 tuổi đối với nữ, có thời gian đóng bảo hiểm xã hội đủ 20 năm trở lên thì được hưởng chế độ hưu trí theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội và không bị trừ tỷ lệ lương hưu do việc nghỉ hưu trước tuổi.
Các trường hợp khác với các tiêu chí khác để được hưởng trợ cấp cho mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi, không bị trừ tỷ lệ lương hưu do nghỉ hưu trước tuổi,… được quy định chi tiết hơn tại Điều 8.
Chính sách chuyển sang làm việc tại các tổ chức không hưởng lương thường xuyên từ ngân sách nhà nước
Theo Điều 9 Nghị định 108/2014/NĐ-CP, những người thuộc đối tượng tinh giản biên chế quy định tại Điều 6 Nghị định 108 chuyển sang làm việc tại các tổ chức không hưởng kinh phí thường xuyên từ ngân sách nhà nước được hưởng các khoản trợ cấp bao gồm:
a) Trợ cấp 03 tháng tiền lương hiện hưởng;
b) Trợ cấp 1/2 tháng tiền lương cho mỗi năm công tác có đóng bảo hiểm xã hội.
Tuy nhiên, người lao động cần lưu ý rằng chinh sách này sẽ không được áp dụng với:
- Những người đã làm việc tại đơn vị sự nghiệp công lập khi đơn vị chuyển đổi sang đơn vị sự nghiệp công lập tự bảo đảm chi thường xuyên hoặc đơn vị sự nghiệp công lập tự bảo đảm chi thường xuyên và chi đầu tư hoặc doanh nghiệp hoặc cổ phần hóa vẫn được giữ lại làm việc;
- Những người thuộc đối tượng tinh giản biên chế có tuổi thấp hơn đủ 3 tuổi so với tuổi nghỉ hưu tối thiểu quy định tại khoản 3 Điều 169 Bộ luật lao động 2019, có đủ 15 năm làm nghề, công việc nặng nhọc hoặc có đủ 15 năm làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn, bao gồm cả thời gian làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên;
- Những người thuộc đối tượng tinh giản biên chế có tuổi thấp hơn đủ 3 tuổi so với tuổi nghỉ hưu quy định tại khoản 2 Điều 169 Bộ luật lao động 2019, có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên.
Chính sách thôi việc
Đối tượng tinh giản biên chế có tuổi tối đa thấp hơn 2 tuổi so với tuổi nghỉ hưu tối thiểu quy định tại khoản 3 Điều 169 Bộ luật lao động và không đủ điều kiện để hưởng chính sách về hưu trước tuổi cùng với đối tượng tinh giản biên chế có tuổi thấp hơn 2 tuổi so với tuổi nghỉ hưu quy định tại khoản 2 Điều 169 Bộ luật lao động và không đủ điều kiện để hưởng chính sách về hưu trước tuổi sẽ nhận được trợ cấp bao gồm:
- 03 tháng tiền lương hiện hưởng để tìm việc làm;
- 1,5 tháng tiền lương cho mỗi năm công tác có đóng bảo hiểm xã hội.
Chính sách đối với những người thôi giữ chức vụ lãnh đạo hoặc được bổ nhiệm, bầu cử vào chức vụ khác có phụ cấp chức vụ lãnh đạo mới thấp hơn do sắp xếp tổ chức
Cán bộ, công chức, viên chức do sắp xếp tổ chức thôi giữ chức vụ lãnh đạo hoặc được bổ nhiệm, bầu cử vào chức vụ mới có phụ cấp chức vụ lãnh đạo thấp hơn so với phụ cấp chức vụ lãnh đạo đang hưởng thì được bảo lưu phụ cấp chức vụ lãnh đạo đang hưởng đến hết thời hạn giữ chức vụ bổ nhiệm hoặc hết nhiệm kỳ bầu cử.
Trường hợp đã giữ chức vụ theo thời hạn được bổ nhiệm hoặc nhiệm kỳ bầu cử còn dưới 06 tháng thì được bảo lưu 06 tháng.
Liên hệ với công ty luật ASL LAW để được tư vấn luật về lao động và việc làm.
BÀI VIẾT HỮU ÍCH LIÊN QUAN
***Dịch Vụ pháp lý khác của Công ty luật ASL LAW*** |
|
|
|
||
|
||
Tư vấn đầu tư tại Việt Nam cho doanh nghiệp nước ngoài kinh doanh tai Việt Nam |
|
|
|
||
|
||
|
||
|
||
|
||
|
||
|
||
|
Tư vấn sở hữu trí tuệ |