English
中文 (中国)
Dù đã đạt được những thành tựu không nhỏ trong thập kỷ qua, nhưng cơ sở hạ tầng tại Việt Nam vẫn còn thua kém các nước trong khu vực như Indonesia, Malaysia và Thái Lan.
Chi tiêu cần thiết để thu hẹp khoảng cách về cơ sở hạ tầng là rất đáng chú trọng. Đến năm 2030, Việt Nam sẽ cần khoảng 237 tỷ USD đầu tư vào cơ sở hạ tầng để hoàn thành mục tiêu Phát triển Bền vững. Để tài trợ cho khoản đầu tư này, Trung tâm Cơ sở hạ tầng Toàn cầu ước tính rằng Việt Nam sẽ cần huy động khoảng 49 tỷ đô la Mỹ.
Chính phủ đã chi 90% mức chi tiêu cho cơ sở hạ tầng và đầu tư công tính theo tỷ trọng GDP ở mức 8%. Do đó, Việt Nam không thể tăng ngân sách cơ sở hạ tầng thêm nữa, bên cạnh những áp lực do đại dịch gây ra.
Tầm quan trọng của Quan hệ đối tác công tư (PPP)
Quan hệ đối tác công tư (PPP) có thể giúp giải quyết tình trạng thiếu hụt trên. Vào tháng 6 năm 2020, Việt Nam đã thông qua Luật Đầu tư Đối tác Công – Tư lần đầu. Vào tháng 3, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 35/2021/NĐ-CP về thi hành luật PPP và Nghị định số 28/2021/NĐ-CP về quản lý tài chính đối với các hình thức PPP. Khung pháp lý của Việt Nam về PPP đã được thiết lập. Vậy bước tiếp theo là gì?
PPP đã thành công trong bước đầu với sự chuẩn bị đầy đủ. Với số lượng quan hệ đối tác tiềm năng, việc sàng lọc dự án hiệu quả là điều cần thiết để xác định các dự án có triển vọng nhất.
Các dự án sau đó cần được chuẩn bị với tiêu chuẩn cao. Điều này không chỉ bao gồm việc cấu trúc tài chính phù hợp để phân bổ rủi ro cho các bên có thể quản lý tốt nhất những rủi ro đó, mà còn bao gồm việc áp dụng các Nguyên tắc G20 về Đầu tư Cơ sở hạ tầng Chất lượng cao.
Phương pháp thứ hai áp dụng cách tiếp cận tổng thể để chuẩn bị dự án, tập trung tới chi phí vòng đời, môi trường, khả năng chống chịu với thiên tai, tác động xã hội và chính trị.
Quy trình chuẩn bị chất lượng cao như vậy có thể sẽ khá tốn kém. Vì vậy, xu hướng giảm thiểu chi phí trong giai đoạn này là hợp lý, một dự án được chuẩn bị tốt sẽ có giá trị cao, trong khi một dự án không được chuẩn bị tốt có thể trở thành một khoản nợ tài chính.
Trong khoảng thời gian ngắn hạn, Việt Nam có thể huy động sự hỗ trợ của các nhà tài trợ để hỗ trợ một phần chi phí chuẩn bị cho các dự án trên. Trong khoảng thời gian trung hạn, cần xây dựng cơ chế thu hồi chi phí chuẩn bị dự án và sử dụng chúng cho các dự án trong tương lai. Trong tương lai, luật PPP được mong đợi sẽ có cơ chế như vậy.
Cạnh tranh quốc tế trong các dự án cơ sở hạ tầng
Cạnh tranh quốc tế trong các dự án cơ sở hạ tầng lớn có thể thúc đẩy công nghệ, chuyên môn và mang lại giá trị cao hơn. Hoạt dộng này cũng có thể huy động vốn quốc tế, điều này là cần thiết vì thị trường vốn trong nước chưa đủ để đáp ứng tất cả các nhu cầu về vốn của Việt Nam.
Hầu hết các kiến thức chuyên môn về PPP và việc lập kế hoạch cơ sở hạ tầng đều của cấp trung ương. Nếu các kiến thức trên được phổ biến đến các tỉnh và thành phố trực thuộc trung ương, thì càng có nhiều dự án địa phương có thể tận dụng hiệu quả PPP.
Với sự hỗ trợ từ nước ngoài, cũng như hỗ trợ kỹ thuật để phát triển chuyên môn ở cấp địa phương. Bên cạnh đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Bộ Giao thông vận tải cũng đã có những phát triển đáng kể trên khía cạnh chuyên môn, nhưng vẫn cần có những nỗ lực nâng cao năng lực cho các bộ trước đây ít được tiếp xúc với PPP. Quá trình chuẩn bị dự án toàn diện, thí điểm thành công và nâng cao năng lực sẽ là những ưu tiên trước mắt, nhưng còn những cột mốc quan trọng khác ở phía trước.
Các chiến lược cần thiết
Đầu tiên là đa dạng hóa ngành. Trong lĩnh vực đường bộ, đặc biệt với mục tiêu của chính phủ là xây dựng 5.000 km đường cao tốc vào năm 2030, sẽ vẫn là mục tiêu được ưu tiên, nhưng điều này sẽ không gây ảnh hưởng đến các lĩnh vực khác.
Luật PPP có thể được áp dụng cho các dự án y tế, giáo dục và CNTT. Việt Nam cũng có thể sử dụng thành công các hình thức PPP để phát triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật số.
Luật PPP được sẽ đem lại nhiều lợi ích cho các dự án trên. Các quy định của Luật PPP đối với các dự án xây dựng – cho thuê – chuyển giao và cho thuê -xây dựng – chuyển giao sẽ có tác động mạnh mẽ hơn so với các dự án dựa trên cơ chế chia sẻ rủi ro doanh thu của luật pháp. Các dự án cơ sở hạ tầng kỹ thuật số có nhiều khả năng được cấu trúc với một trong các mô hình xây dựng – cho thuê.
Thứ hai là khai thác thị trường trái phiếu trong nước. Việt Nam phụ thuộc rất nhiều vào các ngân hàng về cơ sở hạ tầng trong nước. Điều này tạo ra sự không phù hợp giữa tiền gửi ngắn hạn của ngân hàng và dự án cơ sở hạ tầng dài hạn. Đồng thời, các nhà đầu tư của Việt Nam ít lựa chọn đầu tư dài hạn. Các dự án cơ sở hạ tầng hoạt động tốt có thể được tái cấp vốn thông qua thảo thuận mua trái phiếu dự án của các nhà đầu tư. Luật mới đưa ra khung pháp lý để tạo điều kiện thuận lợi cho các thỏa thuận như trên.
Thứ ba là tư duy lại việc sử dụng thỏa thuận bảo lãnh của Chính phủ. So với các quốc gia có cùng trình độ phát triển kinh tế xã hội, luật PPP Việt Nam sẽ xử lý, bảo đảm cho việc chấm dứt dự án, thiếu hụt doanh thu và khả năng chuyển đổi ngoại tệ rất một cách rất thận trọng.
Liên hệ với công ty luật ASL LAW để được hướng dẫn về luật doanh nghiệp, luật lao động, luật sở hữu trí tuệ, tư luật về bất động sản.
BÀI VIẾT HỮU ÍCH LIÊN QUAN
