Khung pháp lý cho các quỹ đầu tư mạo hiểm tại Việt Nam

Trong vài năm trở lại đây, Việt Nam đã trở thành một trung tâm khởi nghiệp mới của khu vực. Với thành tựu trên, Chính phủ Việt Nam đã đưa ra các quy định mới với mục đích tạo tiền đề cho trào lưu khởi nghiệp.

Bên cạnh việc Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) năm 2018 đi vào hiệu lực, Chính phủ cũng đã ban hành Nghị định số 38/2018/NĐ-CP về đầu tư vào DNNVV cũng như doanh nghiệp khởi nghiệp, doanh nghiệp đổi mới sáng tạo. Nghị định trên đã nêu ra các giải pháp tạo điều kiện thuận lợi cho họ tiếp cận vốn đầu tư mạo hiểm. Khung pháp lý cho các quỹ đầu tư mạo hiểm theo Nghị định 38 đã tạo ra môi trường đầu tư hấp dẫn cũng như những nguồn vốn mới cho các doanh nghiệp khởi nghiệp tại Việt Nam.

Theo Nghị định 38, quỹ đầu tư mạo hiểm (hay Quỹ đầu tư đổi mới sáng tạo theo Nghị định 38) là quỹ đầu tư được tạo nên từ các khoản đầu tư của các nhà đầu tư tư nhân để đầu tư vào các công ty khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo. Quỹ được thành lập bằng nguồn vốn đầu tư từ không quá 30 nhà đầu tư. Nhà đầu tư có thể đóng góp vào quỹ đầu tư mạo hiểm bằng tiền mặt, vàng, quyền sử dụng đất và các loại tài sản khác có thể được định giá bằng tiền. Nhà đầu tư không được quyền góp vốn vay vào quỹ đầu tư mạo hiểm. Chú ý, Nghị định trên yêu cầu tổng vốn đầu tư vào doanh nghiệp khởi nghiệp không được vượt quá 50% số vốn điều lệ của doanh nghiệp khởi nghiệp sau khi nhận đầu tư.

Bên cạnh đó, khả năng đầu tư của các nhà đầu tư nước ngoài vào các quỹ đầu tư mạo hiểm cũng là một vấn đề đáng chú ý. Mặc dù vậy, nghị định 38 không có quy định cụ thể nào về vấn đề này. Nói chung, các nhà đầu tư nước ngoài khi đầu tư mạo hiểm phải tuân thủ các quy định (và hạn chế) tương tự về các hạn chế tiếp cận thị trường đối với các nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào công ty Việt Nam do luật đầu tư quy định, chẳng hạn như các hạn chế theo Cam kết WTO của Việt Nam đối với ngành, nghề kinh doanh cấm nhà đầu tư nước ngoài hoặc ngành, nghề kinh doanh có điều kiện. Do chưa có quy định rõ ràng, vẫn còn tồn tại một số vấn đề về việc nhà đầu tư nước ngoài  đầu tư vào quỹ đầu tư mạo hiểm trong các thủ tục cấp phép đầu tư và các quy định về quản lý ngoại tệ hiện hành.

Một số vấn đề pháp lý về quỹ đầu tư mạo hiểm tại Việt Nam

Các nhà đầu tư của quỹ có thể thành lập hoặc thuê một công ty chịu trách nhiệm quản lý quỹ đầu tư mạo hiểm. Công ty quản lý quỹ thực hiện thủ tục thành lập quỹ đầu tư mạo hiểm và đăng ký ngành nghề kinh doanh bổ sung là quản lý quỹ đầu tư mạo hiểm theo quy định về đăng ký công ty.

Để cung cấp các biện pháp bảo vệ cho các nhà đầu tư mạo hiểm, Nghị định 38 yêu cầu tất cả các nhà đầu tư mạo hiểm phải ký kết thỏa thuận kiểm soát việc quản lý quỹ. Trừ khi điều lệ quỹ có quy định khác, công ty quản lý quỹ phải nộp báo cáo cho Ban đại diện quỹ/Giám đốc quỹ định kỳ ba tháng. Bên cạnh đó, điều lệ của quỹ đầu tư mạo hiểm phải nêu rõ rằng mục đích của quỹ là tham gia vào các khoản đầu tư có rủi ro cao. Để kiểm soát giao dịch giữa các bên liên quan, cần có sự đồng ý của nhà đầu tư trong các giao dịch giữa quỹ đầu tư mạo hiểm và công ty khởi nghiệp có người đại diện theo pháp luật của nhà đầu tư sở hữu ít nhất 35% vốn góp của quỹ hoặc một tỷ lệ khác nhỏ hơn theo quy định trong điều lệ của quỹ.

Xu hướng trên cho thấy chính phủ đang cố gắng tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của cộng đồng các doanh nghiệp khởi nghiệp. Mặc dù một số lĩnh vực mới như fintech, thương mại điện tử, nông nghiệp công nghệ cao sẽ cần thêm các văn bản pháp luật cụ thể để có thể phát triển nhanh chóng hơn nữa, nhưng việc ban hành khung pháp lý cho các quỹ đầu tư mạo hiểm sẽ là bước đầu trong quá trình thúc đẩy việc khởi nghiệp tại Việt Nam.

Liên hệ với công ty luật ASL LAW để được hướng dẫn về tư vấn luật doanh nghiệp, đầu tư tại Việt Nam và quốc tế.

BÀI VIẾT HỮU ÍCH LIÊN QUAN