Việt Nam là một trong những thị trường đầu tư năng lượng mới nổi sôi động trong khu vực Đông Nam Á. Trong những năm gần đây, Chính phủ Việt Nam rất coi trọng hoạt động phát triển nền kinh tế xanh, khuyến khích các doanh nghiệp đẩy mạnh chuyển đổi thân thiện môi trường và hỗ trợ phát triển và sử dụng các nguồn năng lượng mới.
Vào tháng 11 năm 2021, Thủ tướng Việt Nam đã cam kết tại Hội nghị về Biến đổi khí hậu của Liên hợp quốc tại Glasgow về mục tiêu không phát thải khí nhà kính vào năm 2050. Theo Báo cáo Triển vọng Năng lượng Việt Nam năm 2021 do Tổng cục Điện lực và Năng lượng Tái tạo Việt Nam công bố ngày 2 tháng 6 năm 2022, các nguồn năng lượng tái tạo phải đóng góp hơn 70% nhu cầu điện trong hệ thống điện của Việt Nam vào năm 2050 để đạt được mục tiêu không phát thải khí nhà kính, theo đó Việt Nam đã đưa ra hàng loạt chính sách và ưu đãi cho mục tiêu này.
Việt Nam khuyến khích việc đầu tư nước ngoài vào các dự án điện mặt trời và năng lượng gió. Vào ngày 26 tháng 3 năm 2021, Chính phủ Việt Nam đã ban hành quyết định số 31 về các Danh mục hạn chế đầu tư nước ngoài (danh mục ngành nghề cấm đầu tư nước ngoài) bao gồm 84 ngành nghề, trong đó có 25 ngành nghề cấm nhà đầu tư nước ngoài và 59 doanh nghiệp cho phép đầu tư nước ngoài với các điều kiện. Các dự án điện mặt trời và điện gió (trừ các dự án điện gió ngoài khơi) được liệt vào các lĩnh vực Việt Nam khuyến khích đầu tư nước ngoài, trong khi thủy điện, điện gió ngoài khơi và năng lượng hạt nhân được xếp vào các lĩnh vực đầu tư có điều kiện.
Pháp luật Việt Nam không hạn chế quyền sở hữu nước ngoài đối với các dự án năng lượng tái tạo, tối đa là 100% vốn cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, vì danh mục kinh doanh phát điện được đăng ký bởi công ty dự án điện mặt trời và điện gió bao gồm danh mục phụ là điện gió ngoài khơi, do đó, cho dù các công ty dự án đó có thực sự tham gia kinh doanh điện gió ngoài khơi hay không thì các nhà đầu tư nước ngoài mua lại cổ phần từ các cổ đông của các công ty dự án đó sẽ phải được chấp thuận M&A trong một số trường hợp nhất định. Đặc biệt, việc phê duyệt M&A là bắt buộc nếu nhà đầu tư nước ngoài mua lại cổ phần tại một công ty tại Việt Nam liên quan đến bất kỳ trường hợp nào sau đây:
- Giao dịch làm tăng tỷ lệ sở hữu nước ngoài của công ty mục tiêu đăng ký ngành, nghề kinh doanh có điều kiện tiếp cận thị trường đối với nhà đầu tư nước ngoài.
- Giao dịch dẫn đến một hay nhiều sở hữu nước ngoài trong công ty mục tiêu, trước đây chiếm tỷ lệ sở hữu từ 50% trở xuống trong mục tiêu của công ty, vượt quá 50% hoặc bất kỳ sự gia tăng nào về tỷ lệ sở hữu nước ngoài trong đó tỷ lệ sở hữu nước ngoài hiện có tại công ty mục tiêu đã vượt quá 50%.
- Công ty mục tiêu có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với các lô đất ở những vùng biên giới, ven biển, hay khu vực ảnh hưởng tới quốc phòng, an ninh.
Trên thực tế, một số tỉnh ở Việt Nam có thể áp dụng các hạn chế đối với việc chuyển nhượng vốn chủ sở hữu hay dự án trước ngày vận hành thương mại (COD) để ổn định dự án, chẳng hạn như không yêu cầu thay đổi nhà đầu tư dự án trước COD. Vì vậy mà trong quá trình hoạt động của một dự án cụ thể, việc xác nhận các văn bản phê duyệt của dự án cũng sẽ được yêu cầu.
Chính sách ưu đãi và hỗ trợ
Năng lượng tái tạo là lĩnh vực được khuyến khích đầu tư và được luật pháp Việt Nam cung cấp các ưu đãi về thuế cùng với các ưu đãi khác cho các dự án này về thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế nhập khẩu, tiền thuê đất và tài chính.
Thuế thu nhập doanh nghiệp
Doanh nghiệp được hưởng thuế suất của thuế thu nhập doanh nghiệp ưu đãi 10% (thuế suất chung là 20%) trong thời hạn 15 năm, có thể kéo dài đến 30 năm trong một số trường hợp đặc biệt khi được sự chấp thuận của Thủ tướng Chính phủ và được áp dụng thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp ưu đãi kể từ năm đầu tiên có thu nhập từ dự án.
Bốn năm đầu được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp, tiếp theo là giảm 50% thuế thu nhập trong chín năm tiếp theo. Việc miễn, giảm thuế này được áp dụng liên tục kể từ năm đầu tiên công ty dự án có thu nhập chịu thuế (sau khi đã trừ mọi chi phí hợp pháp) từ dự án hoặc nếu không có thu nhập chịu thuế trong ba năm đầu thì từ năm thứ tư trong đó doanh thu tạo ra từ dự án (tùy điều kiện nào xảy ra trước).
Thuế nhập khẩu
Những hàng hóa được dùng như một hàng hóa cố định của dự án sẽ được miễn thuế nhập khẩu.
Cho thuê đất
Tùy vào từng khu vực dự án mà các các mảnh đất được thuê sẽ được miễn thuế từ 3 cho đến 15 năm hay thậm chí là toàn bộ thời gian đầu tư. Nếu một địa điểm dự án không cho thuê, thì đất đó không được phép đảm bảo tài chính cho dự án.
Khoản vay Dự án
Công ty dự án sẽ được vay không quá 70% tổng mức đầu tư dự án từ Ngân hàng Phát triển Việt Nam (VDB). Lãi suất cho vay ưu đãi của VDB là lãi suất bình quân của trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh thời hạn 5 năm do VDB phát hành. Tuy nhiên, trên thực tế, công ty dự án khó có thể tận dụng được ưu đãi này do nguồn vốn từ VDB có hạn.
Bảo vệ ổn định đầu tư
Các nhà đầu tư cũng sẽ được bảo vệ trong trường hợp luật pháp có sự thay đổi. Nếu đạo luật mới quy định việc đầu tư thuận lợi hơn thì nhà đầu tư có quyền hưởng những quyền lợi từ chính sách mới trong suốt thời gian ưu đãi còn lại của dự án. Nhưng nếu chính sách mới gây bất lợi, các nhà đầu tư sẽ giậm chân tại chỗ ngoại trừ các dự án đã được cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư (IRC), giấy chứng nhận đầu tư hoặc văn bản chấp thuận chính (phê duyệt chính) trước khi Luật Đầu tư 2020 có hiệu lực.
Với kinh nghiệm tích lũy lâu năm, nhiều doanh nghiệp Trung Quốc có lợi thế cạnh tranh mạnh mẽ trên thị trường đầu tư và xây dựng điện Việt Nam, với các nhà máy nhiệt điện trước đây vẫn chiếm ưu thế. Trước xu hướng chuyển đổi xanh toàn cầu, các doanh nghiệp Trung Quốc hiện đang tích cực tham gia các hoạt động đầu tư vào thị trường năng lượng mới của Việt Nam. Cùng với cả cơ hội và thách thức, doanh nghiệp cần tận dụng các chính sách ưu đãi mới của ngành năng lượng và lưu ý đến rủi ro của dự án để đảm bảo đầu tư được an toàn và ổn định.
Liên hệ với công ty luật ASL LAW để được hướng dẫn về luật doanh nghiệp, luật lao động, luật sở hữu trí tuệ, luật bất động sản.
BÀI VIẾT HỮU ÍCH LIÊN QUAN