English
中文 (中国)
日本語
Để trả lời câu hỏi liệu việc Mỹ áp thuế 25% lên thép và nhôm có phải là dạng thuế tự vệ (safeguard duty) trong phòng vệ thương mại hay không, chúng ta cần xem xét khái niệm “thuế tự vệ” và bối cảnh chính sách thương mại của Mỹ.
Thuế tự vệ (Safeguard Duty) là gì?
Thuế tự vệ là một biện pháp phòng vệ thương mại được áp dụng tạm thời nhằm hạn chế nhập khẩu một loại hàng hóa khi lượng nhập khẩu tăng đột biến, gây ra hoặc đe dọa gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho ngành sản xuất trong nước. Theo quy định của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), biện pháp tự vệ phải:
- Được áp dụng dựa trên kết quả điều tra chứng minh có sự tăng đột biến nhập khẩu và thiệt hại cho ngành nội địa.
- Không phân biệt đối xử giữa các quốc gia xuất khẩu (nguyên tắc không phân biệt đối xử).
- Thường đi kèm với các điều kiện như thời hạn áp dụng (tối đa 4 năm, có thể gia hạn) và có thể yêu cầu bồi thường thương mại cho các nước bị ảnh hưởng.
Việc Mỹ áp thuế 25% lên thép và nhôm
Việc Mỹ áp thuế 25% lên thép và 10% lên nhôm (sau này điều chỉnh trong một số trường hợp) bắt đầu từ năm 2018 dưới thời Tổng thống Donald Trump, và được nhắc lại trong các chính sách gần đây (2025), không hoàn toàn phù hợp với định nghĩa truyền thống của “thuế tự vệ”. Cụ thể:
- Cơ sở pháp lý: Mỹ không sử dụng “biện pháp tự vệ” theo Hiệp định Tự vệ (Safeguard Agreement) của WTO mà dựa vào Mục 232 của Đạo luật Thương mại Mở rộng năm 1962. Mục 232 cho phép Mỹ áp thuế hoặc hạn chế nhập khẩu nếu Bộ Thương mại kết luận rằng hàng hóa nhập khẩu đe dọa đến an ninh quốc gia. Trong trường hợp thép và nhôm, Mỹ viện dẫn lý do an ninh quốc gia thay vì thiệt hại kinh tế trực tiếp từ nhập khẩu tăng đột biến.
- Quy trình: Biện pháp tự vệ theo WTO đòi hỏi một cuộc điều tra công khai, minh bạch để chứng minh thiệt hại cho ngành sản xuất nội địa và mối quan hệ nhân quả với nhập khẩu. Trong khi đó, quá trình áp thuế theo Mục 232 không yêu cầu chứng minh thiệt hại kinh tế mà tập trung vào khía cạnh an ninh, và quyết định cuối cùng mang tính chính trị hơn (do Tổng thống phê duyệt).
- Phân biệt đối xử: Thuế tự vệ theo WTO phải áp dụng đồng đều cho tất cả các nước xuất khẩu. Tuy nhiên, Mỹ đã áp dụng thuế 25% lên thép và nhôm với các mức độ khác nhau tùy quốc gia – ví dụ, Canada và Mexico từng được miễn thuế trong một số giai đoạn sau đàm phán, trong khi các nước khác như Việt Nam vẫn chịu thuế. Điều này cho thấy tính chất “phân biệt đối xử” không phù hợp với nguyên tắc tự vệ.
- Mục tiêu: Mục tiêu chính của thuế tự vệ là bảo vệ ngành sản xuất trong nước trước sự gia tăng nhập khẩu tạm thời. Trong khi đó, chính sách thuế của Mỹ dưới Mục 232 có mục tiêu rộng hơn, bao gồm bảo vệ an ninh quốc gia và giảm thâm hụt thương mại, không chỉ giới hạn ở việc đối phó với tăng trưởng nhập khẩu.
Kết luận
Việc Mỹ áp thuế 25% lên thép và nhôm không phải là thuế tự vệ theo định nghĩa chuẩn trong phòng vệ thương mại của WTO. Thay vào đó, đây là một biện pháp dựa trên Mục 232, tập trung vào lý do an ninh quốc gia hơn là bảo vệ ngành sản xuất trước thiệt hại từ nhập khẩu tăng đột biến.
Dù có một số điểm tương đồng (như bảo vệ ngành nội địa), cơ sở pháp lý, quy trình và cách áp dụng cho thấy nó khác biệt với thuế tự vệ truyền thống.
Để đảm bảo lợi ích chính đáng của mình, các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu sản phẩm nên tìm hiểu quy định, trình tự điều tra của các vụ việc phòng vệ thương mại và chủ động liên hệ với các công ty luật Việt Nam có kinh nghiệm chuyên môn trong lĩnh vực chống bán phá giá, phòng vệ thương mại để nhận được hỗ trợ kịp thời.
ASL Law là công ty luật độc lập và cung cấp đầy đủ dịch vụ được tín nhiệm cao của Việt Nam gồm các luật sư giàu kinh nghiệm và tài năng. ASL Law được Legal500, Asia Law, WTR và Asia Business Law Journal xếp hạng là Công ty Luật hàng đầu tại Việt Nam. Có trụ sở tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, mục đích chính của ASL LAW là cung cấp lời tư vấn và giải pháp lý thiết thực, hiệu quả và hợp pháp nhất cho khách hàng trong nước và quốc tế. Nếu cần sự trợ giúp, Quý khách hàng có thể gửi email liên hệ tới [email protected].
Liên hệ với công ty Luật ASL LAW để được hướng dẫn về Chống Bán Phá giá Và Phòng Vệ Thương Mại.
BÀI VIẾT HỮU ÍCH LIÊN QUAN
