English
中文 (中国)
Vào tháng 10 năm 2021, Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) đã công bố một bước đột phá lớn về mức thuế doanh nghiệp tối thiểu toàn cầu là 15 phần trăm. Thỏa thuận mang tính bước ngoặt đã được ký kết bởi 136 quốc gia, trong đó có Việt Nam, bao gồm các quốc gia nổi tiếng với mức thuế doanh nghiệp thấp, chẳng hạn như Singapore, Hồng Kông, Ireland và các khu vực khác.
Chức năng của mức thuế doanh nghiệp tối thiểu toàn cầu là gì?
Nhìn chung, hiệp định thuế tối thiểu toàn cầu (“Hiệp định”) có mục tiêu hiện đại hóa thuế cho một nền kinh tế số hóa và toàn cầu hóa. Hiệp định có hai mục tiêu riêng biệt nhưng có liên quan đến nhau: tái phân bổ quyền phân bổ thuế cho nơi các công ty thực sự tiến hành các hoạt động kinh doanh của họ và thiết lập mức thuế doanh nghiệp tối thiểu toàn cầu để ngăn chặn các thiên đường thuế.
Với sự lan rộng của các dịch vụ kỹ thuật số, nhiều công ty có thể thực hiện việc kinh doanh ở những khu vực mà họ có ít hoặc không có nhân viên hoặc sự hiện diện thực tế. Bằng cách mở rộng quyền đánh thuế tại nơi các công ty thực hiện hoạt động kinh doanh thay vì nơi họ đặt trụ sở, các quốc gia hy vọng sẽ đánh thuế một cách hiệu quả hơn các dịch vụ kỹ thuật số để có thể dễ dàng quản lý các doanh nghiệp kinh doanh xuyên biên giới. Điều này cũng được áp dụng cho các nguồn thu nhập khác, chẳng hạn như tiền bản quyền sở hữu trí tuệ, nguồn thu được nhiều công ty đa quốc gia thu thập tại các thiên đường thuế.
Tập trung nhiều hơn vào các hoạt động kinh doanh thực tế cũng nhằm mục đích giảm tình trạng trốn thuế của doanh nghiệp tại các thiên đường thuế. Điều này được thực hiện song song với việc áp dụng thuế doanh nghiệp tối thiểu toàn cầu, nhằm giảm thiểu việc các công ty đăng ký trụ sở chính tại các thiên đường thuế nơi họ thực hiện ít hoạt động kinh doanh thực tế, cũng như khuyến khích các quốc gia cạnh tranh với nhau về mức thuế suất thấp.
Vấn đề quan trọng trong thỏa thuận
Hiệp định nêu rõ hai mục tiêu chính sẽ được thực hiện như thế nào trên thực tế.
Mục tiêu đầu tiên là thiết lập sự phân phối công bằng hơn giữa các quốc gia về lợi nhuận và quyền đánh thuế của các công ty đa quốc gia lớn.
Nói cách khác, các công ty đa quốc gia có lợi nhuận cao sẽ cần phải phân bổ lại một số khoản thuế của họ cho nơi hoạt động kinh doanh đang tạo ra lợi nhuận hơn là quốc gia chính của họ, ngay cả khi họ không có sự hiện diện thực tế ở đó. Đây được gọi là “thị trường tại khu vực pháp lý” và tìm cách điều chỉnh giá trị thị trường của hàng hóa và dịch vụ với nơi chúng được tiêu thụ hơn là được sản xuất.
Các công ty đa quốc gia có doanh thu toàn cầu trên 20 tỷ EUR (873 tỷ USD) và tỷ suất lợi nhuận trước thuế trên 10% sẽ có 25% lợi nhuận vượt ngưỡng 10% được phân bổ lại cho các thị trường khác nhau. Các doanh nghiệp sẽ cần thu được ít nhất 1 triệu euro từ quốc gia đó (đối với các nền kinh tế nhỏ hơn, với GDP dưới 40 tỷ euro, sẽ là 250.000 euro).
OECD cũng thông báo rằng đã đạt được một thỏa thuận về việc loại bỏ tất cả các loại thuế dịch vụ kỹ thuật số hiện có và các biện pháp đơn phương tương tự.
Mục tiêu thứ hai là thiết lập mức thuế doanh nghiệp tối thiểu toàn cầu với 15 phần trăm. Mức thuế này không ngăn cản việc các quốc gia tham gia vào cuộc cạnh tranh về thuế mà còn đặt ra những giới hạn về khả năng của họ. Mức thuế tối thiểu mới sẽ áp dụng cho các công ty đa quốc gia có doanh thu hàng năm trên 750 triệu euro (866 triệu đô la Mỹ). OECD dự đoán điều này sẽ tạo ra khoảng 150 tỷ đô la Mỹ thu nhập từ thuế toàn cầu hàng năm. Hơn nữa, OECD kỳ vọng rằng nó sẽ dẫn đến một hệ thống thuế quốc tế ổn định hơn, vì các quốc gia sẽ không thay đổi thuế suất thường xuyên hoặc với mức độ lớn như vậy.
Mức thuế tối thiểu toàn cầu sẽ hoạt động như thế nào?
Ý tưởng cơ bản rất đơn giản: các quốc gia sẽ quy định mức thuế doanh nghiệp tối thiểu toàn cầu ít nhất là 15% đối với các công ty lớn – những công ty có doanh thu hàng năm trên 750 tỷ euro (1,2 nghìn tỷ đô la Mỹ). Sau đó, nếu các công ty có thu nhập không bị đánh thuế hoặc bị đánh thuế nhẹ tại một trong những thiên đường thuế trên thế giới, thì quốc gia sở tại của họ sẽ áp dụng mức thuế bổ sung khiến tỷ lệ này tăng lên 15%.
Điều này sẽ khiến việc một công ty lợi dụng thiên đường thuế trở nên vô nghĩa vì thuế tránh được ở thiên đường sẽ được thu tại quốc gia nơi công ty đặt trụ sở. Vì lý do tương tự, điều đó có nghĩa là tỷ lệ tối thiểu sẽ vẫn có hiệu lực ngay cả khi các thiên đường thuế không tham gia thỏa thuận.
Mục tiêu đầu tiên của thỏa thuận cũng liên quan đến một phần lợi nhuận còn lại được phân bổ lại cho các thị trường khác nhau bằng cách sử dụng các khái niệm phân bổ theo danh mục, vốn đã bị các quốc gia thành viên OECD bác bỏ chỉ vài năm trước.
Việc phân bổ lợi nhuận này có thể không giống với việc phân bổ lợi nhuận hiện tại theo nguyên tắc giá thị trường (ALP). Họ nhấn mạnh rằng các tập đoàn đa quốc gia tồn tại với mục đích tạo ra lợi nhuận bằng cách nội bộ hóa các giao dịch sẽ tốn kém hơn nếu được tiến hành với các bên không liên quan. Các chuyên gia cũng cho rằng việc áp dụng nguyên tắc này rất phức tạp và có khả năng bị thao túng, khiến các công ty có khả năng điều chỉnh lợi nhuận của họ ở các quốc gia có thuế suất thấp.
Trong số các lựa chọn thay thế khác cho ALP được các chuyên gia đề xuất, một lựa chọn thường xuất hiện nhất là hệ thống phân bổ, trong đó lợi nhuận chịu thuế của một tập đoàn đa quốc gia sẽ được phân bổ cho các yếu tố cấu thành dựa trên các công thức và yếu tố xác định trước (thường là doanh số, nhân viên và tài sản – cái gọi là phân bổ theo danh mục hoặc “FA”).
Theo những người đề xuất, việc sử dụng hệ thống FA sẽ giảm chi phí cho các cơ quan quản lý thuế và người nộp thuế, vì chỉ cần tính toán lợi nhuận toàn cầu của tập đoàn đa quốc gia và giá trị của các yếu tố có trong công thức. Do đó, FA sẽ cung cấp cho tất cả các bên liên quan sự đảm bảo hơn về số thuế phải nộp đối với các hoạt động kinh doanh quốc tế.
Thuế suất thuế TNDN ở Việt Nam là 20%, cao hơn mức tối thiểu. Tuy nhiên, Việt Nam đưa ra một số hình thức ưu đãi về thuế như miễn thuế 4 năm, giảm 50% thuế 9 năm và thuế suất ưu đãi 10% trong 15 năm cho các công ty/dự án đầu tư vào các ngành, lĩnh vực được khuyến khích. Nếu mức thuế tối thiểu toàn cầu được áp dụng, thì mọi khoản ưu đãi thuế mà các công ty đa quốc gia đủ điều kiện tại Việt Nam được hưởng sẽ không còn.
Tiếp theo, Việt Nam sẽ có thể đánh thuế các công ty lớn (bao gồm cả công nghệ) mà không lo bị chính phủ các nước phát triển áp dụng các biện pháp trừng phạt.
Cuối cùng, mặc dù Việt Nam không phải là thành viên của OECD, chuyển giá đang là mối quan tâm lớn của cơ quan thuế Việt Nam. Trên thực tế, các nhà lập pháp Việt Nam đã từng áp dụng các khái niệm và nguyên tắc của OECD về chuyển giá vào luật của mình, ví dụ: Nghị định số 132/2020/NĐ-CP ngày 11 tháng 11 năm 2020 quy định về quản lý thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch với bên liên kết (Nghị định 132). Các nhà chức trách đã áp dụng nguyên tắc của phương pháp tiếp cận tài liệu chuyển giá để thu thập thêm thông tin liên quan đến thuế về hoạt động kinh doanh của các công ty đa quốc gia. Đó là nguyên tắc được nêu trong Hành động BEPS 13 của OECD.
Do đó, nhiều khả năng các nhà làm luật và cơ quan thuế Việt Nam có thể sửa đổi luật về chuyển giá để phù hợp với cách tiếp cận mới của OECD về chuyển giá và thông lệ quốc tế.
Liên hệ với công ty luật ASL LAW để được hướng dẫn về luật doanh nghiệp, luật lao động, luật sở hữu trí tuệ, tư luật về bất động sản.
BÀI VIẾT HỮU ÍCH LIÊN QUAN
|
***Dịch Vụ pháp lý khác của Công ty luật ASL LAW*** |
|||
|
|
|||
|
|
|||
|
Tư vấn đầu tư tại Việt Nam cho doanh nghiệp nước ngoài kinh doanh tai Việt Nam |
|
||
|
|
|||
|
|
|||
|
|
|||
|
|
|||
|
|
|||
