Từ năm 2005-2010, ngành xi măng Việt Nam đã trải qua giai đoạn phát triển nhanh chóng cấp tốc với hàng loạt dây chuyền sản xuất tự phát quy mô nhỏ được chú trọng đầu tư, máy móc hoạt động kém hiệu quả. Hệ quả của việc này là hàng loạt doanh nghiệp trong ngành thua lỗ, nợ nần chồng chất. Khi đó, hơn 30 dự án xí nghiệp sản xuất xi măng được xây dựng với tổng công suất thiết kế lên đến 35 triệu tấn. Điều này nhanh chóng dẫn đến sự bão hòa của thị trường, nghĩa là nguồn cung đã vượt xa nguồn cầu. Việc xuất khẩu ra các nước khác cũng gặp phải bế tắc. Trước sức ép cạnh tranh mãnh liệt, nhiều nhà máy đã tìm đến phương án giải quyết M&A (Mua bán và Sáp nhập). Sau năm 2010, một làn sóng M&A đã nổi lên, tạo nên những doanh nghiệp trụ cột của ngành xi măng hiện nay.
Một giải pháp mới để giải quyết bế tắc của thị trường
Một ví dụ điển hình là trường hợp của nhà máy Xi măng Sông Lam (Nghệ An). Tiền thân của nhà máy Xi măng Sông Lam là nhà máy Xi măng Đô Lương từng trải qua một thời gian khó khăn, làm ăn suy sụp. Sau đó, tập đoàn Xi măng Vissai đã mua lại nhà máy Sông Lam và nhanh chóng biến khu vực này thành một cơ sở sản xuất xi măng lớn. Hơn nữa, họ còn chú trọng đầu tư vào các cảng biển quốc tế nhằm xuất khẩu hàng hóa ra nước ngoài. Ngoài khối tư nhân, doanh nghiệp có vốn nhà nước như Tổng công ty Xi măng Việt Nam (Vicem) cũng đã tiến hành nhiều thương vụ M&A. Điển hình như thương vụ mua lại Xi măng Hạ Long, Xi măng Sông Thao, Xi măng Áng Sơn. Theo thống kê, tổng giá trị các thương vụ M&A trong ngành xi măng trong 10 năm qua đã đạt xấp xỉ 33.000 tỷ đồng.
Các thương vụ M&A đang được thực hiện với tần suất khá đều đặn. Giá trị mỗi thương vụ tiếp tục tăng cao và đạt điểm cao nhất là vào năm 2017 với tổng giá trị lên tới 12.466 tỷ đồng. Nhờ M&A, ngành xi măng đã có nhiều doanh nghiệp quy mô lớn ở Đông Nam Á. Trong đó, Vicem, đơn vị có quy mô sản xuất lớn nhất Việt Nam và lớn thứ hai Đông Nam Á, sở hữu 16 dây chuyền sản xuất ở cả 3 miền với 10 công ty con trực thuộc. Tổng công suất sản xuất của Vicem đạt 30 triệu tấn/năm. Một số doanh nghiệp nội địa như Vissai, Xuân Thành thậm chí còn lọt vào danh sách những doanh nghiệp có sản lượng xuất khẩu xi măng lớn nhất thế giới.
M&A Việt Nam 2021?
Ông Trần Quốc Phương, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư đánh giá rằng thị trường M&A Việt Nam đã phát triển mạnh mẽ với hàng nghìn giao dịch, đạt được gần 50 tỷ USD trong hơn 10 năm qua. Diễn biến phức tạp của dịch Covid-19 đã gây tổn hại đến sự phát triển toàn cầu và ảnh hưởng nghiêm trọng đến các hoạt động thương mại và đầu tư quốc tế.
Tuy nhiên, theo đánh giá của Tập đoàn nghiên cứu thị trường Euromonitor International, Việt Nam là một trong những thị trường M&A năng động và tiềm năng nhất trên thế giới. Theo đó, đến năm 2020, Việt Nam đạt chỉ số đầu tư M&A là 102 điểm, đứng thứ 2 thế giới, chỉ sau Mỹ với 108,9 điểm. Nhiều chuyên gia cũng dự báo rằng sắp tới, thị trường M&A Việt Nam sẽ phục hồi theo mô hình chữ V trong giai đoạn 2021-2022. Trong đó, thị trường có thể sẽ phục hồi từ 4,5 đến 5 tỷ USD vào năm 2021 trước khi bật trở lại mạnh hơn nữa lên 7 tỷ USD vào năm 2022. Trọng tâm của các thương vụ M&A trong năm 2021 vẫn sẽ xoay quanh các lĩnh vực như tài chính – ngân hàng, hàng tiêu dùng, bán lẻ, bất động sản, công nghiệp.
Liên hệ với ASL LAW để được hướng dẫn về Mua bán và sáp nhập tại Việt Nam:
BÀI VIẾT HỮU ÍCH LIÊN QUAN