Với 96 điều được sắp xếp trong 10 chương, Luật Đấu Thầu 2023 tạo ra một khuôn khổ pháp lý hoàn chỉnh và nhất quán về đấu thầu, mua sắm và sử dụng vốn của nhà nước.
Bắt đầu đi vào hiệu lực từ đầu năm 2024, Luật thay thế Luật Đấu Thầu năm 2013 đã có những sửa đổi được thực hiện vào các năm 2016, 2017, 2019, 2020 và mới nhất là 2022.
So với Luật năm 2013, Luật Đấu Thầu mới có những thay đổi đáng chú ý như sau.
Phạm vi quy định và đối tượng áp dụng
Phạm vi quy định, đối tượng áp dụng và nguyên tắc áp dụng của Luật đấu thầu kế thừa và cải tiến so với Luật đấu thầu năm 2013 với ba nội dung mới.
Thứ nhất, Luật đấu thầu thêm vào các doanh nghiệp có vốn điều lệ toàn bộ do doanh nghiệp nhà nước nắm giữ vào đối tượng áp dụng để quản lý chặt chẽ hơn các hoạt động đấu thầu của các doanh nghiệp có vốn đầu tư từ doanh nghiệp nhà nước.
Thứ hai, Luật đấu thầu cải tiến quy định về việc chọn nhà đầu tư để thực hiện dự án đầu tư kinh doanh, bao gồm các dự án đầu tư sử dụng đất phải tổ chức đấu thầu theo luật đất đai; và các dự án đầu tư phải tổ chức đấu thầu để chọn nhà đầu tư theo các luật chuyên ngành liên quan.
Thứ ba, Luật đấu thầu làm rõ nguyên tắc áp dụng của các luật liên quan, các hiệp định và các thỏa thuận quốc tế về viện trợ phát triển chính thức và các khoản vay có ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài.
Đồng thời, Luật đấu thầu đưa vào các quy định mới để nâng cao sự tự chủ và trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức và doanh nghiệp trong việc chọn nhà thầu dựa trên việc đảm bảo công khai, minh bạch và hiệu quả kinh tế và trách nhiệm trong mua sắm sử dụng vốn từ hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nhà nước; và chọn nhà thầu để cung cấp dịch vụ và hàng hóa dầu khí phục vụ hoạt động dầu khí theo các hợp đồng dầu khí và các hoạt động mua đặc biệt khác.
Hình thức chọn nhà thầu
Theo Điều 20 của Luật đấu thầu, các hình thức chọn nhà thầu bao gồm: đấu thầu công khai; đấu thầu hạn chế; chỉ định nhà thầu; đấu thầu cạnh tranh; mua sắm trực tiếp; tự thực hiện; sự tham gia cộng đồng trong thực hiện; và thương lượng giá; và chọn nhà thầu trong các trường hợp đặc biệt.
Luật đấu thầu cũng thêm vào một số trường hợp áp dụng việc chỉ định nhà thầu để tăng tốc việc thực hiện một số dự án lớn, quan trọng, khẩn cấp và các trường hợp mua sắm đặc biệt khác.
Luật đấu thầu đã ủy quyền cho Bộ trưởng và Chủ tịch Ủy ban Nhân dân cấp tỉnh quyết định hình thức chọn nhà thầu trong các trường hợp đặc biệt. Thủ tướng chỉ quyết định về việc chọn nhà thầu cho các gói thầu đấu thầu đòi hỏi yêu cầu về quốc phòng và an ninh, quan hệ đối ngoại và biên giới lãnh thổ.
Đáng chú ý, các nhà lập pháp đưa vào Luật đấu thầu các quy định về việc áp dụng các hình thức chọn nhà thầu trong các trường hợp đặc biệt được quy định tại Quyết định 17/2019/QD-TTg ngày 8 tháng 4 năm 2019 của Thủ tướng Chính phủ về một số gói thầu và nội dung mua sắm để duy trì hoạt động thường xuyên, đáp ứng các tiêu chí chọn nhà thầu trong các trường hợp đặc biệt được quy định tại Điều 26 của Luật Đấu thầu. Ngoài ra, các quy định về giới hạn giá gói thầu đấu thầu để áp dụng việc chỉ định nhà thầu theo Nghị định 63/2014/NĐ-CP ngày 26 tháng 6 năm 2014, hướng dẫn một số điều của Luật Đấu thầu về việc chọn nhà thầu, cũng được bao gồm trong Luật đấu thầu.
Khuyến khích chọn nhà thầu
Tiếp theo, Luật đấu thầu đã giới thiệu chính sách khuyến khích cho doanh nghiệp sản xuất hàng hóa có nguồn gốc Việt Nam và các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo để thúc đẩy chuyển giao công nghệ, hỗ trợ hàng hóa có nguồn gốc trong nước và các sản phẩm sáng tạo, từ đó giúp doanh nghiệp này dễ dàng tiếp cận thị trường hơn.
Điều 10 của Luật đấu thầu chỉ rõ đối tượng được hưởng ưu đãi trong việc chọn nhà thầu, bao gồm:
- Hàng hóa có nguồn gốc Việt Nam;
- Sản phẩm và dịch vụ thân thiện với môi trường được quy định bởi luật bảo vệ môi trường;
- Nhà thầu trong nước sản xuất hàng hóa có nguồn gốc Việt Nam phù hợp với hồ sơ đấu thầu;
- Nhà thầu nước ngoài thành lập doanh nghiệp liên danh với nhà thầu trong nước mà nhà thầu trong nước đảm nhiệm 25% trở lên giá trị của một gói thầu;
- Nhà thầu trong nước tham gia đấu thầu làm nhà thầu độc lập hoặc thành lập doanh nghiệp liên danh với nhà thầu khác trong nước khi tham gia đấu thầu quốc tế;
- Nhà thầu là doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ theo quy định của pháp luật hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa;
- Nhà thầu là doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo theo quy định của pháp luật; và,
- Nhà thầu có sử dụng lao động nữ, người tàn tật chiến tranh hoặc người dân tộc thiểu số chiếm 25% trở lên tổng số nhân viên của mình.
Quy trình và thủ tục đấu thầu
Để đảm bảo minh bạch và ngăn chặn sự gian lận trong các hoạt động đấu thầu, các quy định của Luật đấu thầu được xây dựng nhằm thúc đẩy đấu thầu trực tuyến.
Luật đấu thầu đã hủy bỏ một số quy trình đánh giá và phê duyệt ở các giai đoạn trung gian và cho phép triển khai trước một số hoạt động đấu thầu, và cũng đặt ra giới hạn thời gian tối thiểu để nhà thầu và nhà đầu tư chuẩn bị hồ sơ đấu thầu và làm rõ hồ sơ đấu thầu cùng với giới hạn tối đa về thời gian đối với những người có thẩm quyền, chủ dự án và người mời thầu đăng thông tin trong đấu thầu.
Luật đấu thầu cũng có các quy định mới về kết nối và chia sẻ thông tin giữa Hệ thống Mua sắm Trực tuyến Quốc gia Việt Nam và các cổng thông tin và hệ thống liên quan để rút ngắn các thời kỳ để nhà thầu chuẩn bị hồ sơ đấu thầu và chủ dự án đánh giá hồ sơ đấu thầu.
Quy định chuyển giao
Luật và tài liệu hướng dẫn của năm 2013 vẫn áp dụng cho:
- Việc chọn nhà thầu để bao gồm vào danh sách rút gọn, chọn nhà thầu, ký hợp đồng và quản lý thực hiện hợp đồng, cho các gói thầu chọn nhà thầu mà hồ sơ mời thầu, hồ sơ đăng ký sơ tuyển, hồ sơ đấu thầu và hồ sơ yêu cầu đã được phê duyệt và phát hành trước ngày 1 tháng 1 năm 2024;
- Việc chọn nhà đầu tư, ký hợp đồng và quản lý thực hiện hợp đồng, cho các dự án đầu tư kinh doanh mà hồ sơ đấu thầu đã được phê duyệt và phát hành trước ngày trên;
Chính phủ sẽ ban hành các quy định chuyển giao áp dụng cho những dự án này.
- Việc chọn nhà đầu tư để thực hiện dự án đầu tư sử dụng đất trong thời kỳ từ ngày 1 tháng 1 năm 2024 đến ngày có hiệu lực của Luật Đất đai được sửa đổi.
Riêng các hợp đồng mà người trúng thầu vật tư, hóa chất có nghĩa vụ cung cấp trang thiết bị y tế để sử dụng các vật tư, hóa chất đó được ký trước ngày 01 tháng 01 năm 2024 thì được tiếp tục thực hiện đến hết thời hạn nhưng không quá 05 năm kể từ ngày trên.
ASL Law là công ty luật độc lập và cung cấp đầy đủ dịch vụ được tín nhiệm cao của Việt Nam gồm các luật sư giàu kinh nghiệm và tài năng. ASL Law được Legal500, Asia Law, WTR và Asia Business Law Journal. xếp hạng là Công ty Luật hàng đầu tại Việt Nam. Có trụ sở tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, mục đích chính của ASL LAW là cung cấp lời tư vấn và giải pháp lý thiết thực, hiệu quả và hợp pháp nhất cho khách hàng trong nước và quốc tế. Nếu cần sự trợ giúp, Quý khách hàng có thể gửi email liên hệ tới [email protected].
Liên hệ với công ty luật ASL LAW để được hướng dẫn về luật doanh nghiệp, luật lao động, luật sở hữu trí tuệ, luật bất động sản.
BÀI VIẾT HỮU ÍCH LIÊN QUAN