English
中文 (中国)
Nhãn hiệu nổi tiếng là một khái niệm tương đối mới và phức tạp tại Việt Nam. Hiện nay, Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi 2022 chưa có tiêu chí cụ thể để xác định một nhãn hiệu nổi tiếng. Thông thường, một nhãn hiệu nổi tiếng sẽ đạt được sự công nhận chính thức khi trong một tranh chấp, tòa án ban hành phán quyết công nhận một trong những nhãn hiệu trong tranh chấp giữa hai bên đã đạt được sự nhận thức rộng rãi trong công chúng và người tiêu dùng, và do đó không cần đăng ký để được công nhận là nhãn hiệu.
Quy định về nhãn Hiệu Nổi Tiếng tại Việt Nam
Khoản 20 Điều 4 Văn bản hợp nhất Luật Sở hữu trí tuệ 2022 số 11/VBHN-VPQH (“Luật Sở hữu trí tuệ 2022”) quy định nhãn hiệu nổi tiếng là nhãn hiệu được bộ phận công chúng có liên quan biết đến rộng rãi trên lãnh thổ Việt Nam.
Điểm a Khoản 3 Điều 6 Luật Sở hữu trí tuệ 2022 quy định quyền sở hữu công nghiệp đối với nhãn hiệu nổi tiếng được xác lập trên cơ sở sử dụng, không phụ thuộc vào quy trình đăng ký nhãn hiệu.
Tiêu chí đánh giá nhãn hiệu nổi tiếng tại Việt Nam quy định tại Điều 75 Luật Sở hữu trí tuệ 2022 bao gồm (gồm một hoặc một số, hoặc tất cả các tiêu chí sau):
1. Số lượng người tiêu dùng liên quan đã biết đến nhãn hiệu thông qua việc mua bán, sử dụng hàng hóa, dịch vụ mang nhãn hiệu hoặc thông qua quảng cáo;
2. Phạm vi lãnh thổ mà hàng hóa, dịch vụ mang nhãn hiệu đã được lưu hành;
3. Doanh số từ việc bán hàng hóa hoặc cung cấp dịch vụ mang nhãn hiệu hoặc số lượng hàng hóa đã được bán ra, lượng dịch vụ đã được cung cấp;
4. Thời gian sử dụng liên tục nhãn hiệu;
5. Uy tín rộng rãi của hàng hóa, dịch vụ mang nhãn hiệu;
6. Số lượng quốc gia bảo hộ nhãn hiệu;
7. Số lượng quốc gia công nhận nhãn hiệu là nổi tiếng;
8. Giá chuyển nhượng, giá chuyển giao quyền sử dụng, giá trị góp vốn đầu tư của nhãn hiệu.
Bối cảnh nhãn hiệu được công nhận nổi tiếng
Khái niệm về nhãn hiệu nổi tiếng đề cập đến một nhãn hiệu đã đạt được mức độ nhận biết và uy tín cao trong công chúng. Những nhãn hiệu này được biết đến rộng rãi và do đó có giá trị nhãn hiệu đáng kể. Sự bảo hộ và quy định chi tiết liên quan đến nhãn hiệu nổi tiếng khác nhau giữa các quốc gia, nhưng có một số nguyên tắc chung được quy định bởi các hiệp định quốc tế về việc công nhận và bảo hộ nhãn hiệu nổi tiếng.
Cả ở Việt Nam và trong ngữ cảnh quốc tế, tiêu chí để công nhận một nhãn hiệu nổi tiếng không phụ thuộc vào pháp luật của từng quốc gia mà hướng tới các hiệp định quốc tế. Thêm vào đó, ngay cả khi một nhãn hiệu được công nhận là nổi tiếng ở một vùng lãnh thổ, như tại Việt Nam, thì sự công nhận đó có thể không được chấp nhận ở một vùng lãnh thổ khác, như Hoa Kỳ, nếu nhãn hiệu đó không tồn tại hoặc không đạt được sự nhận thức đáng kể trên thị trường Hoa Kỳ.
Ví dụ, thương hiệu Highlands Coffee có thể nổi tiếng ở Việt Nam và Philippines, cùng các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á nhưng xét trên thị trường quốc tế hoặc các thị trường mạnh như Hoa Kỳ thì nhãn hiệu Highlands chắc chắn không thể sánh bằng độ nổi tiếng của các nhãn hiệu, thương hiệu như Starbucks, Maxwell, Caribou Coffee,…
Khái niệm về nhãn hiệu nổi tiếng đặc biệt quan trọng trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ vì nó cung cấp sự bảo hộ nâng cao để ngăn chặn việc sử dụng trái phép hoặc vi phạm. Nhãn hiệu nổi tiếng thường được cấp phạm vi bảo hộ rộng hơn và mạnh hơn so với nhãn hiệu thông thường.
Các tiêu chí để xác định một nhãn hiệu nổi tiếng có thể khác nhau giữa các khu vực song một số yếu tố chung được xem xét bao gồm mức độ nhận biết, uy tín, thời gian sử dụng nhãn hiệu trong thương mại, lịch sử hoạt động pháp lý (Lịch sử các hành động pháp lý như bảo vệ thành công nhãn hiệu trước các đối thủ cạnh tranh khỏi việc sử dụng trái phép hoặc vi phạm, hoặc cáo buộc tương tự với nhãn hiệu khác).
Quy định về nhãn hiệu nổi tiếng ở cấp quốc tế
Công ước Paris về Bảo hộ Sở hữu Công nghiệp và Hiệp định về Khía cạnh Liên quan đến Quyền Sở hữu Trí tuệ (Hiệp định TRIPS) là hai thỏa thuận quốc tế quan trọng cung cấp nguyên tắc cho việc bảo vệ nhãn hiệu nổi tiếng. Nhiều quốc gia đã tích hợp các quy định của các thỏa thuận này vào hệ thống pháp luật của họ.
Mặc dù TRIPS không cung cấp định nghĩa chính thức về nhãn hiệu nổi tiếng, Hiệp định nhận thức về tầm quan trọng của nhãn hiệu nổi tiếng và công nhận việc có sự bảo hộ đặc biệt cho chúng.
TRIPS yêu cầu các nước thành viên cung cấp bảo hộ đặc biệt cho nhãn hiệu nổi tiếng. Sự bảo hộ này không giới hạn trong một số mặt hàng hoặc dịch vụ cụ thể mà còn bao gồm cả các mặt hàng hoặc dịch vụ tương tự hoặc không liên quan.
Hơn nữa, TRIPS yêu cầu các nước thành viên đối xử công bằng và bình đẳng đối với nhãn hiệu nổi tiếng. Điều này đảm bảo rằng nhãn hiệu nổi tiếng được xem xét và bảo vệ một cách hợp pháp và hiệu quả.
Khi có vi phạm đối với một nhãn hiệu nổi tiếng, các nước thành viên phải cung cấp biện pháp pháp lý để bảo vệ nhãn hiệu nổi tiếng khỏi việc sử dụng trái phép, bao gồm cả việc ngăn chặn việc sử dụng những nhãn hiệu tương tự có thể gây nhầm lẫn hoặc làm giảm giá trị và uy tín của nhãn hiệu nổi tiếng.
Quy định này cũng được phản ánh trong Công ước Paris. Cụ thể, Điều 6bis của Công ước Paris về Bảo vệ Sở hữu Công nghiệp chứa các quy định về nhãn hiệu nổi tiếng như sau:
Mặc định, nếu pháp luật quốc gia cho phép hoặc theo yêu cầu của bên liên quan, các nước thành viên của Công ước Paris có trách nhiệm từ chối hoặc vô hiệu hóa đăng ký, cấm sử dụng một nhãn hiệu là bản sao, bản nhái, bản dịch và có khả năng gây nhầm lẫn với một nhãn hiệu đã được đăng ký hoặc được công nhận là nhãn hiệu nổi tiếng tại quốc gia thành viên của Công ước Paris.
Những quy định này cũng áp dụng trong trường hợp thành phần chính của nhãn hiệu là bản sao của bất kỳ nhãn hiệu nổi tiếng nào hoặc là một bản nhái có khả năng gây nhầm lẫn với nhãn hiệu đó. Thời hạn yêu cầu hủy bỏ nhãn hiệu như vậy không được ít hơn 5 năm từ ngày đăng ký nhãn hiệu. Các nước thành viên của Công ước có quyền xác định thời hạn mà họ có thể yêu cầu cấm sử dụng nhãn hiệu.
Một số nhãn hiệu nổi tiếng được công nhận toàn cầu
Dưới đây là một số nhãn hiệu nổi tiếng được công nhận quốc tế, đã có được sự công nhận rộng rãi trong hầu hết các quốc gia và vùng lãnh thổ, ngay cả khi các sản phẩm/dịch vụ có thể khác biệt một cách đáng kể so với nhóm sản phẩm/dịch vụ của nhãn hiệu (hoặc trong trường hợp nhãn hiệu không được đăng ký thì là các sản phẩm/dịch vụ mà họ nổi tiếng nhất trên thị trường):
- Coca-Cola: Coca-Cola là một nhãn hiệu nước giải khát nổi tiếng trên toàn cầu. Ra đời từ năm 1886, Coca-Cola đã trở thành biểu tượng của ngành đồ uống và có một lượng lớn người tiêu dùng. Coca-Cola là nhãn hiệu nổi tiếng với logo chữ viết đỏ đặc trưng và hương vị độc đáo của nước giải khát Coca-Cola.
- Google: Google là một công ty công nghệ hàng đầu và công cụ tìm kiếm trực tuyến. Nhãn hiệu Google đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại, cung cấp dịch vụ như tìm kiếm, email, bản đồ và các ứng dụng khác. Nhờ sự nổi tiếng của mình, tên nhãn hiệu cũng đã dần được ‘ngôn ngữ hóa’, trở thành từ thay thế phổ biến cho thuật ngữ ‘tìm kiếm’.
- Nike: Nike là một nhãn hiệu thể thao nổi tiếng với giày dép, trang phục và phụ kiện thể thao. Với logo Swoosh đặc trưng, Nike đã xây dựng hình ảnh mạnh mẽ và được liên kết với các vận động viên và tính cạnh tranh trong ngành thể thao.
- McDonald’s: McDonald’s là một chuỗi nhà hàng thức ăn nhanh được công nhận trên toàn cầu. Với logo “Golden Arches” và một menu đa dạng bao gồm hamburger, khoai tây chiên và các món ăn nhanh khác, McDonald’s đã trở thành biểu tượng của văn hóa ẩm thực và kinh doanh trên toàn cầu.
- Apple: Apple là một công ty công nghệ và nhãn hiệu sản xuất các sản phẩm điện tử như iPhone, iPad, Macbook và Apple Watch. Với thiết kế đổi mới và công nghệ tiên tiến, Apple đã xây dựng cộng đồng người dùng toàn cầu và trở thành một trong những nhãn hiệu công nghệ nổi tiếng nhất thế giới. Công ty cũng là công ty đầu tiên đạt được các mốc vốn hóa thị trường 1 nghìn tỷ, 2 nghìn tỷ và sắp tới là 3 nghìn tỷ USD, một thành tựu không công ty nào khác đạt được.
Liên hệ với công ty Luật ASL LAW để được tư vấn về Luật sở hữu trí tuệ tại Việt Nam và quốc tế.
BÀI VIẾT HỮU ÍCH LIÊN QUAN
