English
中文 (中国)
日本語
Việt Nam đang từng bước trở thành điểm đến chiến lược trong bản đồ đầu tư năng lượng tái tạo tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương, đặc biệt trong các lĩnh vực điện gió và điện mặt trời. Tuy nhiên, việc triển khai một dự án năng lượng tái tạo không đơn thuần là vấn đề kỹ thuật hay vốn đầu tư, mà là quá trình phức tạp, chịu sự điều chỉnh bởi nhiều lớp pháp luật từ đầu tư ra nước ngoài, đất đai, xây dựng đến điện lực và môi trường.
Việc hiểu và tuân thủ đầy đủ các thủ tục pháp lý là điều kiện tiên quyết để đảm bảo tính khả thi và hợp pháp của dự án trong dài hạn.
Cấp phép đầu tư và chấp thuận chủ trương
Đối với nhà đầu tư nước ngoài hoặc dự án có quy mô lớn, bước khởi đầu trong triển khai dự án là xin chấp thuận chủ trương đầu tư từ cơ quan có thẩm quyền theo Luật Đầu tư 2020. Việc xác định cơ quan cấp phép – UBND cấp tỉnh hay Thủ tướng Chính phủ – phụ thuộc vào quy mô công suất và mức độ ảnh hưởng của dự án.
Sau khi có chấp thuận chủ trương, nhà đầu tư tiến hành thủ tục đăng ký hoặc xin cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư. Quy trình này gắn với việc xác định ngành nghề đầu tư có điều kiện, mức độ sở hữu vốn nước ngoài và tuân thủ quy hoạch phát triển năng lượng quốc gia.
Quy hoạch và lựa chọn địa điểm dự án
Theo Luật Quy hoạch và Luật Điện lực, một dự án năng lượng tái tạo chỉ được triển khai nếu đã được đưa vào quy hoạch phát triển điện lực quốc gia hoặc quy hoạch năng lượng địa phương.
Việc lựa chọn địa điểm dự án không chỉ cần xét đến yếu tố kỹ thuật như điều kiện gió, bức xạ mặt trời mà còn phải phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, tránh xung đột với rừng phòng hộ, đất quốc phòng – an ninh, hoặc khu bảo tồn thiên nhiên. Đối với dự án điện gió ngoài khơi, việc xác định tọa độ, tọa lạc vùng biển và xin ý kiến các cơ quan chuyên ngành là yêu cầu bắt buộc.
Thủ tục đất đai và giao kết hạ tầng
Để có thể tiến hành thi công, nhà đầu tư cần hoàn tất thủ tục giao đất, cho thuê đất, hoặc nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai. Đồng thời, các thủ tục đấu nối hạ tầng điện với EVN hoặc đơn vị truyền tải có liên quan phải được thực hiện sớm nhằm đảm bảo đầu ra cho dự án.
Việc ký kết thỏa thuận đấu nối và hợp đồng mua bán điện (PPA) hiện vẫn tồn tại nhiều vướng mắc do chưa có cơ chế giá cố định sau khi các chính sách FIT hết hiệu lực. Do đó, vấn đề đàm phán điều khoản PPA, đặc biệt liên quan đến thời hạn, biểu giá và phân chia rủi ro, là nội dung then chốt trong quá trình triển khai dự án.
Thủ tục xây dựng và đánh giá môi trường
Theo Luật Xây dựng và Luật Bảo vệ môi trường, trước khi khởi công, dự án phải có thiết kế cơ sở được thẩm định và phê duyệt, đồng thời phải hoàn tất đánh giá tác động môi trường (ĐTM) hoặc cam kết bảo vệ môi trường, tùy theo quy mô.
Trong thực tiễn, việc lập hồ sơ môi trường cần phối hợp chặt chẽ với cơ quan tư vấn để đảm bảo không chỉ đáp ứng yêu cầu pháp lý mà còn phục vụ mục tiêu thu xếp vốn và bảo lãnh môi trường sau này từ các tổ chức tài chính quốc tế. Ngoài ra, nếu dự án có sử dụng hạ tầng như đường dây truyền tải hoặc trạm biến áp, các thủ tục xây dựng riêng cho hạng mục này cũng cần được tiến hành song song.
Lưu ý về năng lực pháp lý và cơ chế đặc thù
Các nhà đầu tư cần lưu ý rằng nhiều địa phương hiện đã ban hành hướng dẫn riêng cho thủ tục triển khai dự án năng lượng tái tạo, đặc biệt là tại các tỉnh có tiềm năng điện gió như Ninh Thuận (nay là tỉnh Khánh Hoà), Bình Thuận (nay là tỉnh Lâm Đồng), Sóc Trăng (nay là tỉnh Cần thơ) hay Bạc Liêu (nay là tỉnh Cà Mau).
Việc nắm bắt các cơ chế địa phương, phối hợp sớm với Sở Công Thương và Sở Tài nguyên Môi trường là yếu tố quan trọng giúp rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ. Mặt khác, các quy định về tỷ lệ vốn chủ sở hữu, điều kiện về kỹ thuật, chứng chỉ đấu nối, cũng như yêu cầu về năng lực tài chính và kinh nghiệm triển khai của nhà đầu tư sẽ được đánh giá nghiêm ngặt trong giai đoạn xét duyệt hồ sơ.
Kết luận và khuyến nghị
Việc triển khai một dự án năng lượng tái tạo tại Việt Nam đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng về mặt pháp lý, không chỉ ở giai đoạn đầu tư ra nước ngoài mà còn xuyên suốt vòng đời của dự án. Nhà đầu tư cần có chiến lược tuân thủ pháp luật rõ ràng, xác định rõ trình tự thủ tục phù hợp với tính chất và quy mô của dự án, đồng thời làm việc chặt chẽ với luật sư, đơn vị tư vấn kỹ thuật và cơ quan chức năng ngay từ đầu.
Trong bối cảnh Việt Nam đang hướng tới các cam kết giảm phát thải và chuyển đổi xanh, việc hiểu và tuân thủ hệ thống pháp luật là chìa khóa đảm bảo tính bền vững và khả năng vận hành lâu dài cho mọi dự án năng lượng tái tạo.
ASL Law là công ty luật độc lập và cung cấp đầy đủ dịch vụ được tín nhiệm cao của Việt Nam gồm các luật sư giàu kinh nghiệm và tài năng. ASL Law được Legal500, Asia Law, WTR và Asia Business Law Journal xếp hạng là Công ty Luật hàng đầu tại Việt Nam. Có trụ sở tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, mục đích chính của ASL LAW là cung cấp lời tư vấn và giải pháp lý thiết thực, hiệu quả và hợp pháp nhất cho khách hàng trong nước và quốc tế. Nếu cần sự trợ giúp, Quý khách hàng có thể gửi email liên hệ tới [email protected].
Liên hệ với công ty Luật ASL LAW để được tư vấn về triển khai dự án và năng lượng.
BÀI VIẾT HỮU ÍCH LIÊN QUAN
